၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၃၀) ရက္
ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္း ပေဒသရာဇ္ ေစာ္ဘြားမ်ားသည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား စိုက္ပ်ဳိးေသာ သနပ္ဖက္ အေပၚ အခြန္တိုး ေကာက္သျဖင့္ ျဖားတန္ ေကာင္ခဲ ဦးေဆာင္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား မ်ားက ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ ပထမအၾကိမ္ စတင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည္။ ေစာ္ဘြား လဲဗီးတပ္မွ ႏွိမ္နင္း သျဖင့္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ဖိႏွိပ္ခံ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေသာ္လည္း ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ပေဒသရာဇ္ ေစာ္ဘြားမ်ား အာဏာ ပိုရွိလာၿပီး ပအို၀္းအမ်ဳိးသား မ်ားကို မ်က္စိပိတ္ နားပိတ္ ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနဆဲ ျဖစ္၍ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၁) ရက္တြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ နာယကလူႀကီးမ်ား၊ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးငယ္မ်ားမွ ဒုတိယအႀကိမ္ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ရာ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရတို႕၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္အရ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံႏွင့္ ဗိုလ္ဟိန္ေမာင္ ဦးေဆာင္ေသာ ပအလဖ အဖြဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူ ခဲ့ၾကသည္။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ျဖင့္ အလင္း၀င္ေရာက္ ခဲ့သည့္ ပအို၀္းေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်န္ဇုံကို ေစာ္ဘြားမွ စိုးရိမ္မႈလြန္ကဲၿပီး ပုဒ္မ - ၅ ျဖင့္ ဖမ္းဆီး ကာ မႏၲေလး အက်ဥ္းေထာင္သို႕ ပို႕လိုက္ၾကသည္။ စစ္ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းမွ ျပန္လည္ လြတ္ေပး သျဖင့္ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံလည္း ေတာတြင္းသို႕ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ကာ ပအလဖကို ဆက္လက္ဦးေဆာင္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ ျပန္သည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ပအလဖႏွင့္ တပ္မေတာ္ အရာရွိႀကီးမ်ား ညိႇႏႈိင္းၿပီး ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ဒုတိယ အႀကိမ္ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ေစာ္ဘြားမ်ား အားလုံး အၿပီးအပိုင္ အာဏာ စြန္႕လြတ္ ခဲ့သျဖင့္ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ဆိုးႀကီး တပ္မေတာ္ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ၏ ႀကိဳးပမ္းမႈ ေၾကာင့္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ပအလဖႏွင့္ ပအမဖ ေခါင္ေးဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးၿပီး ပအလဖကို ဖ်က္သိမ္းကာ တစ္ခုတည္းေသာ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) အေနျဖင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို အင္တိုက္ အားတိုက္ ေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္ ခဲ့ၾကသည္။ အဏာစြန္႔လြတ္ လိုက္ရေသာ ပေဒသရာဇ္ႏြယ္၀င္အခ်ဳိ႕ လက္နက္ကိုင္ ေတာလွန္ၿပီး ပအို၀္းေဒသ ေက်းရြာမ်ား အတြင္း ဆက္ေၾကး ေကာက္သျဖင့္ ပအို၀္းေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္ေဟာင္း အခ်ဳိ႕ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႕ ပူးေပါင္းတိုက္ခို္က္ ခဲ့သည္ကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား လူ၊ လက္နက္ စုေဆာင္းေနသည္ဟု သတင္းပို႔ခဲ့သျဖင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အစည္း အေ၀း ေခၚ၍ ဖမ္းဆီးျပန္သည္။ က်န္ခဲ့ေသာ ပအို၀္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယ အႀကိမ္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ေပၚေပါက္ခဲ့ရျပန္သည္။ ဒုတိယ အႀကိမ္ ပအို၀္း လက္နက္ကိုင္ ရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္းသည္ ပအို၀္းေဒသ လုံၿခံဳေရး အတြက္ပင္ ျဖစ္သည္။
ဒုတိယ ေတာ္လွန္ေရးကို ဗိုလ္စံသိန္း၊ ဗိုလ္တာကလယ္၊ ဆရာလွစိန္၊ ဆရာစိန္ေရႊ၊ ဆရာခင္၊ ဆရာေက်ာ္၊ ဆရာခ်ဳံႏွင့္ ဆရာငဲဖါေအာင္သာ တို႕မွ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၇ ပအလဖ ေၾကညာခ်က္တြင္ ပအို၀္း လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ျပန္စရျခင္းမွာ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား တိုးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေရးကို မလိုလား သူမ်ား ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ပအို၀္း ေဒသ အတြင္း အျခား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား ၀င္ေရာက္၍ လည္းေကာင္း ပါရွိခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္လွေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဗကပမ်ား ပအို၀္း ေဒသအတြင္း က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ လာသျဖင့္ ပအလဖမွ ေခ်မႈန္း တိုက္ခိုက္ရသည္။ ရွမ္းျပည္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပအို၀္း၊ ၀၊ ပေလာင္၊ လက္နက္ကိုင္မ်ား ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ဖြဲ႕စည္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈကား မရ ရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆုံးပန္တြင္ ပအလဖကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဥကၠဌ ဗိုလ္စံသိန္း၊ အတြင္းေရးမွဴး ဆရာလွစိန္ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ ငါးဦးပါ၀င္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (ရလလဖ) ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ရလလဖ အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလာၿပီးေသာ အခါ အမ်ဳိးသားေရးမွ အတန္းစားေရးသို႕ တျဖည္းျဖည္း ဦးတည္ လႈပ္ရွား လာခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႕ အတန္းစားဘက္ ဦးတည္ ေနသည္ကို ဘ၀င္မက် မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕ ရွိလာသည္။
ရလလဖ အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလာၿပီး ေသာအခါ ရလလဖ၏ မူကိုးခ်က္ႏွင့္ လမ္းစဥ္ေလးရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ပညာေရးလမ္းစဥ္တြင္ အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္၊ က်န္းမာေရး လမ္းစဥ္တြင္ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႕ရွင္းေရးႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ သန္႕ရွင္းေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆး ျမၽင့္တင္ရန္၊ စီးပြားေရး လမ္းစဥ္တြင္ စီးပြား ဖြဲ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး၊ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးနွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ား အားေပးရန္ႏွင့္ လုံၿခံဳေရး လမ္းစဥ္တြင္ ရာဇ၀တ္မႈ ကင္းရွင္းေရး၊ ေလာင္းကစားႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး စိုက္၊ စား၊ ေရာင္း သည္မ်ားကို ပိတ္ပင္ရန္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၅) ရက္မွ မတ္လ (၂၇) ရက္ အထိ ေက်ာက္တလုံး ဘုရားေတာင္ အစည္းအေ၀း တြင္ ေတာင္ႀကီး ထီသိမ္ ပအို၀္းစာမူကို ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၾကၿပီး အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။ ပအို၀္းတစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံး ညီညြတ္ေရး အတြက္ ေတာင္ႀကီးစာမူကို သံဃာေတာ္မ်ား ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ တညီတညြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ ခဲ့ၾကျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ပအို၀္းေဒသ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ရန္ ေဆးသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၁) ႏွင့္ (၂) ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေပး ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ရလလဖ ဥကၠဌ ဗိုလ္စံသိန္းႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ အၾကြင္းအက်န္ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုႏွင့္ ေတြ႕ဆုံတိုက္ပြဲျဖစ္ရာ ဗိုလ္စံသိန္း က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္စံသိန္းက်ဆုံးၿပီး ဗကပ လူထြက္ ဗိုလ္လွေမာင္အား ရလလဖ ဥကၠဌ အျဖစ္ တင္ေျမာက္သည့္ အျပင္ အနားယူၿပီးေသာ ဦးတာကလယ္အား စစ္ေရးတာ၀န္ ျပန္လည္ေပးအပ္ ခဲ့သျဖင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္အတြင္း မေၾကမလယ္မႈမ်ား စတင္ အျမစ္တြယ္ လာခဲ့သည္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီ လဆန္းတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ရဟန္းေတာ္ ဦးကုသလ တို႕မွ ကမကထ ျပဳၿပီး ပင္လ်မ္ရြာ ဘုရားေတာင္တြင္ ညီလာခံ တစ္ရပ္ ေခၚယူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသို႕ ရလလဖ၏ နာယက အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိႏွင့္ ရဟန္းေတာ္ ဦးကုသလ တို႕အား လည္းေကာင္း၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေမာ္ဟိုင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဆရာဦးလွစိန္ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ (၆) ဦး တို႕အား ေအာင္ျမင္စြာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိသား ဒီမိုကေရစီ ညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစုကို ေကအင္န္ယူ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းၾကသည္။ ေကအင္န္ယူ ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ဗကပတို႕ သိရွိေသာအခါ ဗကပ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ အသားမဲ မ်ဳိးျမင့္ (ေခၚ) ဦးေအာင္ႏွင့္ ဗကပ (၁၀၈) စစ္ေဒသ တာ၀န္ခံမ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ၀င္ေရာက္ စည္းရုံးလာခဲ့ ၾကသည္။
ထိုစဥ္ကာလတြင္ ဗကပကို ဆန္႕က်င္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေရးအတြက္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ပအို၀္းေရးရာ ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ (၇) ဦး ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မတီတြင္ ဦးခြန္စိန္၊ ဦးဘျဖဴ၊ ဆရာေစာလွ၊ စင္ဖါကြံ၊ ဦးထြန္းေက်ာ္ႀကီး၊ ဦးေထြးလုံႏွင့္ ဦးထြန္းရီ တို႕ ပါ၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေကာ္မတီ၏ လႈပ္ရွားမႈ မထိေရာက္ ေသာအခါ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထိန္းသိမ္းခံထားေသာ ပအလဖႏွင့္ ပအမဖ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်န္ဇုံအား ျပန္လည္ လြတ္ေပးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံမွ ပအစခ ေခၚ ပအို၀္းစြိဳးခြိဳ အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း ထူေထာင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံသည္ တရုတ္ျဖဴ စစ္ဆင္ေရးတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲၿပီး ပအလဖ တပ္ကို ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံသည္ ၄င္း၏ အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားေနစဥ္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ႀသဂုတ္လ (၁၅)ရက္၊ ေသာႀကာေန႕တြင္ ၄င္း၏ တပည့္ ျဖစ္သူ ဟိန္ေပ၏ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ေျမေပၚရွိ ပအို၀္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ကလည္း အစည္းအေ၀း တစ္ရပ္ က်င္းပၿပီး ရလလဖႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေႀကညာခ်က္ တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္တြင္ ဗိုလ္စံသိန္းသည္ အမ်ဳိးသားေရး လမ္းေၾကာင္းကို ေသြဖီၿပီး ဗကပတို႕ အလိုက် လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစား ကြန္ျမဴနစ္ ထြန္းကားေရးကို ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ပါရွိၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရ၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံရန္ ဟူ၍ ပါရွိခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္ေၾကာင့္ ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေက်ာက္တလုံးေဒသကို အေျခမခံေတာ့ပဲ ပြန္ေခ်ာင္း အေရွ႕ေဒသ မ်ားကို အေျခခံၿပီး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၁-၇၂ ခုႏွစ္ ကာလအတြင္း ေကအင္န္ယူ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဗကပ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး ဗကပ ၏ အတန္းစားေရး ဦးေဆာင္မႈကို ခံယူရန္၊ ေကအင္န္ယူ့၏ အမ်ဳိးသားေရး ဦးေဆာင္မႈကို ခံယူရန္ အၿပိဳင္ စည္း႐ုံး ခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္စံသိန္း က်ဆုံးၿပီး ရလလဖသည္ ကြန္ျမဴနစ္ ၀ါဒကို အထင္ႀကီးၿပီး ႀသဇာခံအျဖစ္ ခံယူလို႕ ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒသည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ မ်ားအတြက္ ဓမၼႏ ၱရာယ္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းေတာ္ ဦးကူသလ တာ၀န္ကို စတင္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ခန္႕တြင္ ထိန္းသိမ္း ခံေနရေသာ ပအို၀္းအမတ္ ဦးလွေဖႏွင့္ ဦးေက်ာ္စိန္တို႕ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ပအို၀္း မ်ဳိးခ်စ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ လႈပ္ရွားလာခဲ့သည္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီသည္ တစ္ခုတည္းေသာ အလုပ္သမား ပါတီျဖစ္ေၾကာင္း ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕မွ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့ၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္မွ စၿပီး ေမာ္စီတုံး အေတြးအေခၚ ႀသ၀ါဒ စာအုပ္မ်ား၊ ေမာ္စီတုံး ဓါတ္ပုံ ရင္ထိုးမ်ား ကိုယ္စီ တပ္ဆင္ၿပီး ရလလဖ အတြင္း ဗကပ စနစ္ အနီေရာင္ လႊမ္းမိုး လာပါေတာ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၅) ရက္ေန႕တြင္ ရလလဖ ဥကၠဌ ဦးေမာ္ဟဲႏွင့္ အတြင္းေရးမွဴး ငဲဖါေအာင္သာ၊ ဆရာခင္တို႕ကို ဦးတာကလယ္မွ လည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးတာ၀န္ကို ဦးစိန္ေရႊမွလည္းေကာင္း အစားထိုး ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္ လုံၿခံဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး ထြန္းရင္ေလာမွ ရလလဖသို႕ မူ (၆) ခ်က္ပါ စာတစ္ေစာင္ ေပးပို႕လာ ခဲ့သည္။ ထိုစာရရွိၿပီး ေသာအခါ ရလလဖ လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးလွေဖ၊ ဦးေက်ာ္စိန္ နွင့္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ တို႕အေပၚ ယုံမွား သံသယ ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၁၃) ရက္ေန႔မွ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔အထိ စတုတၳအၾကိမ္ ရလလဖ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းကို ဟိုနမ္းေဒသ၊ လြယ္ခြင္ေက်းရြာတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ အရံ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ေလးဦး ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အလိုက် စစ္ေဒသမ်ား ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ေကာင္တန္ အထူးေဒသ၊ လြယ္ေမာႀကီးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဟိုနမ္း ၿမိဳ႕နယ္ ကို (၄၀၄) စစ္ေဒသ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ကန္ေတာ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ အင္းအထူးေဒသ ႏွင့္ ပင္မြန္းၿမိဳ႕နယ္ကို (၅၀၅) စစ္ေဒသ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေကာင္ခဲ ၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆင္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ကို (၉၀၉) စစ္ေဒသ ဟူ၍လည္းေကာင္း အမည္ေပး ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္ကာလတြင္ သထုံ ပီအင္န္အယ္လ္ေအ အဖြဲ႕မွ ဦးခြန္စံ ရလလဖသို႕ ရွိလၿပီး အကူအညီ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းေ၀းအၿပီး သြပ္မိုး ပ်ဥ္ခင္း ပ်ဥ္ကာအိမ္ျဖင့္ ေနႏိုင္ေေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ားကို ေျမရွင္၊ ေျမယာအရင္းရွင္ ျဖစ္၍ ရန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္လာသည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရလလဖ လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဦးလွေဖ၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးကီးေဒါင္ တို႕ကို ဖာစန္႔ရြာ အေရွ႕ေျမာက္တြင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းထားၿပီး လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ရန္ ေဆြးေႏြး ၾကသည္။ ထိုအေျခအေနဆိုးကို ရိပ္စားမိေသာ ရလလဖ ႏိုင္ငံေရးမွဴး ဦးေအာင္ခမ္းထီက အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ကယ္တင္ၿပီး ပြန္ေခ်ာင္း အေနာက္ဘက္သို႕ ကူးလာခဲ့ၾကသည္။ ရလလဖအတြင္း မွာကား ျဖဳတ္၊ ထုတ္၊ သတ္ လုပ္ငန္းႀကီး စတင္လာပါေတာ့သည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ရလလဖ သဘာပတိ အဖဲြ႕ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို သုံးသပ္ၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ စာတမ္းတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ မ်ဳိးခ်စ္ ရဟန္းသံဃာ ေတာ္မ်ားႏွင့္ ပအို၀္းျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လုံးမွ ဗကပ ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ ထူေထာင္ရန္ ေတာင္းဆို လာၾကသည္။ ရလလဖ သဘာပတိအဖြဲ႕ႏွင့္ ယာယီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕မ်ား တိုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၂) ရက္ႏွင့္ (၁၃) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ရလလဖ သဘာပတိ အစည္းအေ၀း၌ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။ နာယက ဆရာေတာ္ အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးလွေဖ၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ တြဲဘက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္ႏွင့္ ဗဟိုေကာ္မတီမ်ား အျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးေက်ာင္းေရႊလန္း၊ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးသူရႏွင့္ ဦးစင္ဖါခ်ိန္ တို႕ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖသည္ ကန္ေတာ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ပင္တြန္ရြာတြင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့သည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုင္၀င္ဘာလ (၂၂) ရက္ေန႔မွ (၃၀) ရက္ေန႔အထိ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္လတ္ေက်းရြာ တတိယအႀကိမ္ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ ျပန္လည္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ဗဟိုနာယက ဆရာေတာ္အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ တြဲဘက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္ မ်ားအျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးစင္ဖါခ်ိန္၊ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္ႏွင့္ ဦးထြန္းရီတို႕ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ ပအို၀္းအဖြဲ႔ အျမန္ဆုံး ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေရး ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မတီတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးခြန္ရဲေနာင္ႏွင့္ ဦးခြန္စံ တို႕ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ရလလဖ သဘာပတိအဖြဲ႕ ပထမဆုံးအႀကိမ္ႏွင့္ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ ညီလာခံကို ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ တတိယပါတ္တြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ ခဲ့သည္။ တဖန္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ၊ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ လုံးဒါ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ပထမအႀကိမ္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (အီအင္န္အို) ညီလာခံတြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ကန္႔ကြက္သူမရွိ တညီတညြတ္တည္း ဆႏၵေပး ၾကသျဖင့္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။
လုံးဒါ ညီလာခံတြင္ နာယက ဆရာေတာ္အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဒု-ဥကၠဌ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးခြန္ရဲေနာင္၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ (အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္)၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ (တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး)၊ ဦးခြန္စံ (တြဲဘက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး) ႏွင့္ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္မ်ား အျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ ဦးဆန္ႏြံ၊ ဦးထြန္းရီ၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးသူရ၊ ဦးစင္ဖါခ်ိန္၊ ဦးဖိုးတိုႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္တို႕ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ ေပးအပ္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ညီလာခံ၌ ယခင္ စိန္ဌာနကို ျဖားဗြာတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ယခင္ မီးဌာနကို စႏာၱတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာ ေဒသ အားလုံးကို သူ၀ဏၰတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚေ၀ၚရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အလံကို ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) ၏ အလံကို ဆက္လက္ အသုံးျပဳေရး၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႕အျဖစ္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ကို သတ္မွတ္ေရး၊ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ကို ဒီဇင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန႔ သတ္မွတ္ေရးႏွင့္ အာဇာနည္ေန႔ကို အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖ ကြယ္လြန္သည့္ ေတာ္သလင္းလဆုတ္ (၅) ရက္ကို သတ္မွတ္ေရး စသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားပါ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
လုံးဒါ ညီလာခံ၏ အဓိ႒ာန္မ်ားမွာ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ ကိုယ္စြမ္းရွိသေရြ႕၊ ဥာဏ္စြမ္းရွိသေရြ႕ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား အတြက္ စြမ္းစြမ္း တမံ ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ လမ္းစဥ္အတိုင္း တည့္မတ္စြာ ေလွ်ာက္လွမ္း သြားပါမည္။ ကၽြႏုိပ္တို႕သည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား အေပၚ သစၥာရွိ ပါမည္။ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းၿပီး အမ်ားအက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေရးႏွင့္ အဆင့္အတန္း ျမင့္မား တိုးတက္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ အဓိ႒ာန္ ျပဳပါသည္ဟု ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံးမွ ရြတ္ဆိုၾကသည္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ ပီအင္န္အယ္လ္ေအ ဦးခြန္ရဲေနာင္ႏွင့္ ဦးခြန္ဘိုးတို႕ ဦးေဆာင္ေသာ အင္အား (၆၀) တို႕သည္ ဆီဆိုင္ အမွတ္ (၉၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသို႕ လက္နက္ခ် ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ အလင္း၀င္သည့္ ကိစၥေၾကာင့္ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္စိန္ႏွင့္ တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္စံတို႕ ႏႈတ္ထြက္လိုက္၍ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အလင္း၀င္ေရာက္ လိုက္ၾကသည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ေက်ာင္းထို ဗဟိုအလုပ္ အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းတြင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ အား လည္းေကာင္း၊ ဒုဥကၠ႒ မ်ားအျဖစ္ ဦးစင္းဖါခ်ိန္ႏွင့္ ဦးေအာင္ခမ္း တို႕အား လည္းေကာင္း၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳအား အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ အား တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးစိုင္းထြန္းဟန္ အား တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး (၂) အျဖစ္ လည္းေကာင္း အစားထိုး ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားေန႔ ပြဲေတာ္ကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႕မွ ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၃) ရက္၊ တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္ယာဆိုင္း ကြင္းတြင္ စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပ ျပဳလုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအမ်ဳိးသားေန႕ ပြဲေတာ္ ၏ ဦးတည္ခ်က္မ်ားမွာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ ရွင္သန္ ထက္ျမက္ေရး၊ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာကို ထိန္းသိမ္းေရး၊ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈ ျမႇင္တင္ေရး၊ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ အနာဂတ္ ဘ၀ သာယာ ေျဖာင့္ျဖဴးေရးႏွင့္ ေတာင္ႀကီးစာမူကို ပအို၀္း တစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ စာမူအျဖစ္ သတ္မွတ္ေရး တို႕ျဖစ္သည္။
၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ မဒတ သို႕ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ မဒတ သို႕ ၀င္ေရာက္ရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားမွာ တပ္ေပါင္းစု ဖြဲ႕စည္းေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖၚသည့္ အေနျဖင့္ မဒတသို႕ ၀င္ေရာက္ရန္၊ ပအို၀္းနယ္ေျမ လုံၿခံဳမႈ ရွိေစရန္၊ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားနွင့္ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈ ရွိရန္၊ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားတြင္ အေတြ႕အႀကံဳ ရရွိေစရန္ႏွင့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ အေျခအေနကို အကဲခတ္ ႏိုင္ရန္ စသည္တို႕ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းေၾကာင့္ တပ္မေတာ္မွ အဏာ သိမ္းယူလိုက္ရသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ေနာက္က်ေနေသာ နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အတြက္ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီႏွင့္ လုပ္ငန္း ေကာမတီမ်ားကို (၂၅-၅-၈၉) ရက္စြဲပါ အမိန္႔ ေၾကာျငာ စာအမွတ္ ၂၃/၈၉ အရ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္း၊ သစ္ေတာ လုပ္ငန္း၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း၊ အိမ္ယာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၊ စြမ္းအင္လုပ္ငန္း၊ သတၳဳ ရွာေဖြ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း၊ သယ္ယူ ပို႕ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။
၁၉၈၉ - ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္းတြင္ ကိုးကန္႔၊ ၀၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္ စသည့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲ ခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ေပးအပ္ခ်က္ အရ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ နာယကႀကီး ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဥကၠ႒ႀကီး ဦးေမာင္ေငြ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေဇယ် ႏွင့္ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ တို႕က ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီထံ ပထမအႀကိမ္ စတင္ေတြ႕ဆုံ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ပအမဖ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ မ်ားႏွင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္တို႕ ဒုတိယအႀကိမ္ ထပ္မံ ေဆြးေႏြးၾကျပန္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ က်ယ္ျပန္႔ရန္ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ရပ္ကို ေတာတြင္းစခန္း တစ္ခုျဖစ္ေသာ ထီသာယာ စခန္းတြင္ တတိယအႀကိမ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကရာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ကမ္းလွမ္းလာမႈကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႕မွ ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္း တရား၀င္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈ လက္ခံသေဘာတူေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈ ေအာင္ျမင္ေစရန္ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) မွ တာ၀န္ယူေပးရန္ ဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိခဲ့သည္။
ပအမဖ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္မ်ား အဆင့္ဆင့္ တင္ျပခ်က္အရ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၅) ရက္ေန႕တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး ေက်ာ္သိန္း၊ ဗိုလ္မွဴး စန္းေမာင္၊ ဗိုလ္မွဴးေရႊမိုးႏွင့္ ဗိုလ္ႀကီးသန္႕စင္ တို႕အား တာ၀န္ေပး သကဲ့သို႕ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းရီ၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ ဦးခြန္စံလြင္၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း တို႕ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးရန္ အသီးသီး တာ၀န္ ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။ ပအမဖ မွ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေမာင္ေငြ၊ ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ႏွင့္ ဦးခြန္သိန္းေဖ တို႕မွ တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မွ တင္ျပမည့္ ပအို၀္း ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ မျဖစ္မေန ႀကိဳးစား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၈) ရက္မွ စၿပီး အတည္ျဖစ္ၿပီးေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ မ်ားႏွင့္သာ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးရန္သာ လုိေတာ့ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား အသီးသီး ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၁) ရက္မွ (၂၃) ရက္ေန႔ အထိ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဒုတိယ အႀကိမ္ ညီလာခံကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေအာင္ဆုကြီ စခန္း၌ က်င္းပရာ ဗဟို ဦးစီးအဖြဲ႕မ်ား၊ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္မ်ား၊ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေအာက္ေျခ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုံညီစြာ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ညီလာခံ သဘာပတိ ဦးေအာင္ခမ္းထီမွ လက္နက္ကိုင္ သက္တမ္း ၾကာရွည္ လာသည္ႏွင့္ အမွ် ျပည္သူလူထုလည္း ၿငီးေငြ႕လာၾကသည္ကို သုံးသပ္ရေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ အဖြဲ႕ထံ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ ေပးအပ္ခ်က္ အရ ပအမဖ မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ လာေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း၊ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ မိမိတို႕ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ေဆြးေႏြး သေဘာတူညီမႈ ရရွိ ခ့ဲၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျခား အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လက္နက္စြန္႕ရန္ မလိုသကဲ့သို႕ မိမိတို႕လည္း စြန္႕ရန္ မလိုေသးေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္း တင္ျပရာ ကိုယ္စားလွယ္ အသီးသီးတို႕မွ အျပန္အလွန္ အႀကံျပဳ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အတြက္ တစ္မ်ဳိးသားလုံး ဆႏၵ ရယူႏိုင္ရန္ အမ်ဳိးသား ညီလာခံ တရပ္ က်င္းပႏိုင္ရန္၊ ယခင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည့္ မဒတမွ ႏုတ္ထြက္ရန္ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ ၾကသည္။ အဆိုပါ ညီးလာခံမွ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ရာ နာယကအျဖစ္ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္၊ ဦးစင္းဖါခ်ိန္ႏွင့္ ဦးတိဟန္ တို႕ကို လည္းေကာင္း၊ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ အား လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးထြန္းရီႏွင့္ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ တို႕အား လည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ဦးခြန္၀ိဇၨာ အား လည္းေကာင္း၊ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္ မ်ားအျဖစ္ ဦးစံထြန္း၊ ဦးခြန္ျမင့္ေအာင္၊ ဦးခြန္စံလြင္၊ ျဖားစႏာၱ၊ ဆရာခြန္ခၽြန္း၊ ဆရာေအာင္သာ၊ ဦးသူရ၊ ဦးဆရာယြန္း၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း၊ ဦးခြန္ခ်စ္လယ္၊ ဦးခြန္ဆန္းေအာင္၊ ဦးလွျမင့္၊ ဦးဆရာေခါင္၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ႏွင့္ ဦးခြန္ေက်ာ္ခမ္း တို႕အား အသီးသီး ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသား ညီလာခံ တစ္ရပ္ကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ထီရီးေက်းရြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းတြင္ က်င္းပရာ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ အဖြဲ႕အစည္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပအို၀္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖဲြ႕မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ေက်းရြာ အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုံညီစြာ တက္ေရာက္ၾကပါသည္။ သဘာပတိ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီက ႏိုင္ငံေတာ္မွ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထံ ကမ္းလွမ္းလာမႈ၊ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီးေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေဒသအတြင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဆာင္ရြက္ထားမႈ၊ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ ေဆြးေႏြးပါသည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္သင့္ေၾကာင္း အဆိုကို ပခ်ားကလို ေက်းရြာ ဆရာေဘာ္က တင္သြင္းၿပီး လုံးေျဖာ့ ေက်းရြာမွ ဗြာဖါေခတ္က ေထာက္ခံ၍ လူထုဆႏၵ ယူရာတြင္ ညီလာခံ ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံးမွ ကန္႔ကြက္သူမရွိ တခဲနက္ ေထာက္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ၊ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေအး (ယခု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း))၊ စစ္ဦးစီး အရာရွိခ်ဳပ္ (ေရ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းညြန္႔၊ စစ္ဦးစီး အရာရွိခ်ဳပ္ (ေလ)၊ ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ရွမ္းျပည္နယ္ မွ အရာရွိႀကီးမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဒုတိထဥကၠ႒ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ အဖြဲ႕၀င္ ဦးခြန္စံလြင္၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း ႏွင့္ ဦးခြန္ေက်ာ္ခမ္းတို႕ တက္ေရာက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) မွ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေမာင္ေငြ၊ ဦးေက်ာ္ေဇယ်၊ ဦးစံေအာင္ ႏွင့္ ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ တို႕မွ တက္ေရာက္ ၾကပါသည္။ အတြင္းေရးမွဴး (၁) မွ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႕ မိမိတို႕ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အတြက္ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္လာသည္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စား လႈိက္လႈိက္ လွဲလွဲ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္း မိန္႔ၾကားၿပီး ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ မွ မိမိတို႕ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ရန္ အခ်င္းခ်င္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးရ သကဲ့သို႕၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ ေစတနာႏွင့္ ေမတၱာကို အႀကြင္းမဲ့ ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ ပကတိ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အားလုံး၏ ေတာင့္တခ်က္ မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေနပါေၾကာင္း တင္ျပသြားပါသည္။
ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာမွ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို က႑အလိုက္ တင္ျပရာ အတြင္းေရးမွဴး (၁) မွ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္း တင္ျပခ်က္မ်ားသည္ မ်ားျပားေသာ္လည္း ႏွစ္တို၊ ႏွစ္လတ္၊ ႏွစ္ရွည္ ဦးစားေပးအလိုက္ ေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ ေဆာင္ရြက္ သြားႏိုင္ရန္ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အမ်ဳိးသား ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရာ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဒုဥကၠ႒ ဦးခြန္ေမာင္ေငြ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ႏွင့္ ေကာ္မတီ၀င္မ်ား အျဖစ္ ဦးထြန္းရီ၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ ဦးသူရ၊ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေက်ာ္ေဇယ်၊ ဦးခြန္သိန္းေဖႏွင့္ ဦးေမာ္၀ါယမ တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ပါသည္။ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား၊ ေကာ္မတီမ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ လက္ေတြ႕ က်က် အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္ျဖစ္ၿပီ ဆိုလွ်င္ အမ်ားဆုံး ဒုကၡေရာက္ၾကရသူ မ်ားသည္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ စစ္သည္ ၾကမ္းတမ္းၾကသည္။ ရက္စက္ ၾကသည္။ ဆင္းရဲဒုကၡ မ်ဳိးစုံကို ေတြ႕ႀကံဳရေစသည္။ မင္းမဲ့ စိုးမဲ့ ဥပေဒမဲ့ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ စစ္ၿပီးဆုံးေသာအခါ အဆိုးမ်ားသာ က်န္ရစ္ တတ္ၾကသည္။ လူသား တစ္ဦးခ်င္း ျဖစ္ေစ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလိုက္ ျဖစ္ေစ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို လိုလား တပ္မက္ၾကသည္။ ႐ုပ္ပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္း႐ုံ သာမက စိတ္ပိုင္းပါ ၿငိမ္းခ်မ္း လိုၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ အရသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ အသက္၀င္မႈသည္ မိုးေကာင္းကင္မွ ျပဳတ္က်လာသည္ မဟုတ္၊ လိုအပ္ သင့္ေတာ္ေသာ အေၾကာင္းတရား မ်ားအတြက္ အသက္ရွည္ရာ အနာမဲ့ေၾကာင္း ျဖစ္ေစသည္မွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕လူသားတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္း မ်ား ပြင့္လန္းေ၀ဆာ သည္ကို ျမင္ေတြ႕လိုၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားေဒသ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားထု သည္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရလိုၾကမည္မွာ မုခ်ပင္ ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီ ျဖစ္၍ မိမိ မိသားစု၊ မိမိေက်းရြာ၊ မိမိလူမ်ဳိး၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အလ်င္ အျမန္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ လာေစရန္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲၿပီး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အထူး တိုက္တြန္းလိုက္ရ ပါသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္း ပေဒသရာဇ္ ေစာ္ဘြားမ်ားသည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား စိုက္ပ်ဳိးေသာ သနပ္ဖက္ အေပၚ အခြန္တိုး ေကာက္သျဖင့္ ျဖားတန္ ေကာင္ခဲ ဦးေဆာင္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား မ်ားက ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ ပထမအၾကိမ္ စတင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည္။ ေစာ္ဘြား လဲဗီးတပ္မွ ႏွိမ္နင္း သျဖင့္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ဖိႏွိပ္ခံ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေသာ္လည္း ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ပေဒသရာဇ္ ေစာ္ဘြားမ်ား အာဏာ ပိုရွိလာၿပီး ပအို၀္းအမ်ဳိးသား မ်ားကို မ်က္စိပိတ္ နားပိတ္ ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနဆဲ ျဖစ္၍ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၁) ရက္တြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ နာယကလူႀကီးမ်ား၊ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးငယ္မ်ားမွ ဒုတိယအႀကိမ္ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ရာ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရတို႕၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္အရ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံႏွင့္ ဗိုလ္ဟိန္ေမာင္ ဦးေဆာင္ေသာ ပအလဖ အဖြဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူ ခဲ့ၾကသည္။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ျဖင့္ အလင္း၀င္ေရာက္ ခဲ့သည့္ ပအို၀္းေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်န္ဇုံကို ေစာ္ဘြားမွ စိုးရိမ္မႈလြန္ကဲၿပီး ပုဒ္မ - ၅ ျဖင့္ ဖမ္းဆီး ကာ မႏၲေလး အက်ဥ္းေထာင္သို႕ ပို႕လိုက္ၾကသည္။ စစ္ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းမွ ျပန္လည္ လြတ္ေပး သျဖင့္ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံလည္း ေတာတြင္းသို႕ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ကာ ပအလဖကို ဆက္လက္ဦးေဆာင္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ ျပန္သည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ပအလဖႏွင့္ တပ္မေတာ္ အရာရွိႀကီးမ်ား ညိႇႏႈိင္းၿပီး ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ဒုတိယ အႀကိမ္ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ေစာ္ဘြားမ်ား အားလုံး အၿပီးအပိုင္ အာဏာ စြန္႕လြတ္ ခဲ့သျဖင့္ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ဆိုးႀကီး တပ္မေတာ္ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ၏ ႀကိဳးပမ္းမႈ ေၾကာင့္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ပအလဖႏွင့္ ပအမဖ ေခါင္ေးဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးၿပီး ပအလဖကို ဖ်က္သိမ္းကာ တစ္ခုတည္းေသာ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) အေနျဖင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို အင္တိုက္ အားတိုက္ ေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္ ခဲ့ၾကသည္။ အဏာစြန္႔လြတ္ လိုက္ရေသာ ပေဒသရာဇ္ႏြယ္၀င္အခ်ဳိ႕ လက္နက္ကိုင္ ေတာလွန္ၿပီး ပအို၀္းေဒသ ေက်းရြာမ်ား အတြင္း ဆက္ေၾကး ေကာက္သျဖင့္ ပအို၀္းေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္ေဟာင္း အခ်ဳိ႕ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႕ ပူးေပါင္းတိုက္ခို္က္ ခဲ့သည္ကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား လူ၊ လက္နက္ စုေဆာင္းေနသည္ဟု သတင္းပို႔ခဲ့သျဖင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အစည္း အေ၀း ေခၚ၍ ဖမ္းဆီးျပန္သည္။ က်န္ခဲ့ေသာ ပအို၀္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယ အႀကိမ္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ေပၚေပါက္ခဲ့ရျပန္သည္။ ဒုတိယ အႀကိမ္ ပအို၀္း လက္နက္ကိုင္ ရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္းသည္ ပအို၀္းေဒသ လုံၿခံဳေရး အတြက္ပင္ ျဖစ္သည္။
ဒုတိယ ေတာ္လွန္ေရးကို ဗိုလ္စံသိန္း၊ ဗိုလ္တာကလယ္၊ ဆရာလွစိန္၊ ဆရာစိန္ေရႊ၊ ဆရာခင္၊ ဆရာေက်ာ္၊ ဆရာခ်ဳံႏွင့္ ဆရာငဲဖါေအာင္သာ တို႕မွ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၇ ပအလဖ ေၾကညာခ်က္တြင္ ပအို၀္း လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ျပန္စရျခင္းမွာ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား တိုးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေရးကို မလိုလား သူမ်ား ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ပအို၀္း ေဒသ အတြင္း အျခား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား ၀င္ေရာက္၍ လည္းေကာင္း ပါရွိခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္လွေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဗကပမ်ား ပအို၀္း ေဒသအတြင္း က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ လာသျဖင့္ ပအလဖမွ ေခ်မႈန္း တိုက္ခိုက္ရသည္။ ရွမ္းျပည္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပအို၀္း၊ ၀၊ ပေလာင္၊ လက္နက္ကိုင္မ်ား ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ဖြဲ႕စည္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈကား မရ ရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆုံးပန္တြင္ ပအလဖကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဥကၠဌ ဗိုလ္စံသိန္း၊ အတြင္းေရးမွဴး ဆရာလွစိန္ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ ငါးဦးပါ၀င္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (ရလလဖ) ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ရလလဖ အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလာၿပီးေသာ အခါ အမ်ဳိးသားေရးမွ အတန္းစားေရးသို႕ တျဖည္းျဖည္း ဦးတည္ လႈပ္ရွား လာခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႕ အတန္းစားဘက္ ဦးတည္ ေနသည္ကို ဘ၀င္မက် မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕ ရွိလာသည္။
ရလလဖ အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလာၿပီး ေသာအခါ ရလလဖ၏ မူကိုးခ်က္ႏွင့္ လမ္းစဥ္ေလးရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ပညာေရးလမ္းစဥ္တြင္ အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္၊ က်န္းမာေရး လမ္းစဥ္တြင္ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႕ရွင္းေရးႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ သန္႕ရွင္းေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆး ျမၽင့္တင္ရန္၊ စီးပြားေရး လမ္းစဥ္တြင္ စီးပြား ဖြဲ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး၊ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးနွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ား အားေပးရန္ႏွင့္ လုံၿခံဳေရး လမ္းစဥ္တြင္ ရာဇ၀တ္မႈ ကင္းရွင္းေရး၊ ေလာင္းကစားႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး စိုက္၊ စား၊ ေရာင္း သည္မ်ားကို ပိတ္ပင္ရန္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၅) ရက္မွ မတ္လ (၂၇) ရက္ အထိ ေက်ာက္တလုံး ဘုရားေတာင္ အစည္းအေ၀း တြင္ ေတာင္ႀကီး ထီသိမ္ ပအို၀္းစာမူကို ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၾကၿပီး အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။ ပအို၀္းတစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံး ညီညြတ္ေရး အတြက္ ေတာင္ႀကီးစာမူကို သံဃာေတာ္မ်ား ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ တညီတညြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ ခဲ့ၾကျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ပအို၀္းေဒသ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ရန္ ေဆးသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၁) ႏွင့္ (၂) ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေပး ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ရလလဖ ဥကၠဌ ဗိုလ္စံသိန္းႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ အၾကြင္းအက်န္ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုႏွင့္ ေတြ႕ဆုံတိုက္ပြဲျဖစ္ရာ ဗိုလ္စံသိန္း က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္စံသိန္းက်ဆုံးၿပီး ဗကပ လူထြက္ ဗိုလ္လွေမာင္အား ရလလဖ ဥကၠဌ အျဖစ္ တင္ေျမာက္သည့္ အျပင္ အနားယူၿပီးေသာ ဦးတာကလယ္အား စစ္ေရးတာ၀န္ ျပန္လည္ေပးအပ္ ခဲ့သျဖင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္အတြင္း မေၾကမလယ္မႈမ်ား စတင္ အျမစ္တြယ္ လာခဲ့သည္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီ လဆန္းတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ရဟန္းေတာ္ ဦးကုသလ တို႕မွ ကမကထ ျပဳၿပီး ပင္လ်မ္ရြာ ဘုရားေတာင္တြင္ ညီလာခံ တစ္ရပ္ ေခၚယူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသို႕ ရလလဖ၏ နာယက အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိႏွင့္ ရဟန္းေတာ္ ဦးကုသလ တို႕အား လည္းေကာင္း၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေမာ္ဟိုင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဆရာဦးလွစိန္ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ (၆) ဦး တို႕အား ေအာင္ျမင္စြာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိသား ဒီမိုကေရစီ ညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစုကို ေကအင္န္ယူ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းၾကသည္။ ေကအင္န္ယူ ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ဗကပတို႕ သိရွိေသာအခါ ဗကပ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ အသားမဲ မ်ဳိးျမင့္ (ေခၚ) ဦးေအာင္ႏွင့္ ဗကပ (၁၀၈) စစ္ေဒသ တာ၀န္ခံမ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ၀င္ေရာက္ စည္းရုံးလာခဲ့ ၾကသည္။
ထိုစဥ္ကာလတြင္ ဗကပကို ဆန္႕က်င္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေရးအတြက္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ပအို၀္းေရးရာ ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ (၇) ဦး ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မတီတြင္ ဦးခြန္စိန္၊ ဦးဘျဖဴ၊ ဆရာေစာလွ၊ စင္ဖါကြံ၊ ဦးထြန္းေက်ာ္ႀကီး၊ ဦးေထြးလုံႏွင့္ ဦးထြန္းရီ တို႕ ပါ၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေကာ္မတီ၏ လႈပ္ရွားမႈ မထိေရာက္ ေသာအခါ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထိန္းသိမ္းခံထားေသာ ပအလဖႏွင့္ ပအမဖ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်န္ဇုံအား ျပန္လည္ လြတ္ေပးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံမွ ပအစခ ေခၚ ပအို၀္းစြိဳးခြိဳ အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း ထူေထာင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံသည္ တရုတ္ျဖဴ စစ္ဆင္ေရးတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲၿပီး ပအလဖ တပ္ကို ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်န္ဇုံသည္ ၄င္း၏ အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားေနစဥ္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ႀသဂုတ္လ (၁၅)ရက္၊ ေသာႀကာေန႕တြင္ ၄င္း၏ တပည့္ ျဖစ္သူ ဟိန္ေပ၏ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ေျမေပၚရွိ ပအို၀္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ကလည္း အစည္းအေ၀း တစ္ရပ္ က်င္းပၿပီး ရလလဖႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေႀကညာခ်က္ တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္တြင္ ဗိုလ္စံသိန္းသည္ အမ်ဳိးသားေရး လမ္းေၾကာင္းကို ေသြဖီၿပီး ဗကပတို႕ အလိုက် လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစား ကြန္ျမဴနစ္ ထြန္းကားေရးကို ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ပါရွိၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရ၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံရန္ ဟူ၍ ပါရွိခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္ေၾကာင့္ ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေက်ာက္တလုံးေဒသကို အေျခမခံေတာ့ပဲ ပြန္ေခ်ာင္း အေရွ႕ေဒသ မ်ားကို အေျခခံၿပီး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၁-၇၂ ခုႏွစ္ ကာလအတြင္း ေကအင္န္ယူ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဗကပ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရလလဖ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး ဗကပ ၏ အတန္းစားေရး ဦးေဆာင္မႈကို ခံယူရန္၊ ေကအင္န္ယူ့၏ အမ်ဳိးသားေရး ဦးေဆာင္မႈကို ခံယူရန္ အၿပိဳင္ စည္း႐ုံး ခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္စံသိန္း က်ဆုံးၿပီး ရလလဖသည္ ကြန္ျမဴနစ္ ၀ါဒကို အထင္ႀကီးၿပီး ႀသဇာခံအျဖစ္ ခံယူလို႕ ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒသည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ မ်ားအတြက္ ဓမၼႏ ၱရာယ္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းေတာ္ ဦးကူသလ တာ၀န္ကို စတင္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ခန္႕တြင္ ထိန္းသိမ္း ခံေနရေသာ ပအို၀္းအမတ္ ဦးလွေဖႏွင့္ ဦးေက်ာ္စိန္တို႕ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ပအို၀္း မ်ဳိးခ်စ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ လႈပ္ရွားလာခဲ့သည္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီသည္ တစ္ခုတည္းေသာ အလုပ္သမား ပါတီျဖစ္ေၾကာင္း ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕မွ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့ၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္မွ စၿပီး ေမာ္စီတုံး အေတြးအေခၚ ႀသ၀ါဒ စာအုပ္မ်ား၊ ေမာ္စီတုံး ဓါတ္ပုံ ရင္ထိုးမ်ား ကိုယ္စီ တပ္ဆင္ၿပီး ရလလဖ အတြင္း ဗကပ စနစ္ အနီေရာင္ လႊမ္းမိုး လာပါေတာ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၅) ရက္ေန႕တြင္ ရလလဖ ဥကၠဌ ဦးေမာ္ဟဲႏွင့္ အတြင္းေရးမွဴး ငဲဖါေအာင္သာ၊ ဆရာခင္တို႕ကို ဦးတာကလယ္မွ လည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးတာ၀န္ကို ဦးစိန္ေရႊမွလည္းေကာင္း အစားထိုး ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္ လုံၿခံဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး ထြန္းရင္ေလာမွ ရလလဖသို႕ မူ (၆) ခ်က္ပါ စာတစ္ေစာင္ ေပးပို႕လာ ခဲ့သည္။ ထိုစာရရွိၿပီး ေသာအခါ ရလလဖ လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးလွေဖ၊ ဦးေက်ာ္စိန္ နွင့္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ တို႕အေပၚ ယုံမွား သံသယ ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၁၃) ရက္ေန႔မွ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔အထိ စတုတၳအၾကိမ္ ရလလဖ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းကို ဟိုနမ္းေဒသ၊ လြယ္ခြင္ေက်းရြာတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ အရံ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ေလးဦး ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အလိုက် စစ္ေဒသမ်ား ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ေကာင္တန္ အထူးေဒသ၊ လြယ္ေမာႀကီးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဟိုနမ္း ၿမိဳ႕နယ္ ကို (၄၀၄) စစ္ေဒသ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ကန္ေတာ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ အင္းအထူးေဒသ ႏွင့္ ပင္မြန္းၿမိဳ႕နယ္ကို (၅၀၅) စစ္ေဒသ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေကာင္ခဲ ၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆင္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ကို (၉၀၉) စစ္ေဒသ ဟူ၍လည္းေကာင္း အမည္ေပး ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္ကာလတြင္ သထုံ ပီအင္န္အယ္လ္ေအ အဖြဲ႕မွ ဦးခြန္စံ ရလလဖသို႕ ရွိလၿပီး အကူအညီ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းေ၀းအၿပီး သြပ္မိုး ပ်ဥ္ခင္း ပ်ဥ္ကာအိမ္ျဖင့္ ေနႏိုင္ေေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ားကို ေျမရွင္၊ ေျမယာအရင္းရွင္ ျဖစ္၍ ရန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္လာသည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရလလဖ လက္၀ဲယိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဦးလွေဖ၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးကီးေဒါင္ တို႕ကို ဖာစန္႔ရြာ အေရွ႕ေျမာက္တြင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းထားၿပီး လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ရန္ ေဆြးေႏြး ၾကသည္။ ထိုအေျခအေနဆိုးကို ရိပ္စားမိေသာ ရလလဖ ႏိုင္ငံေရးမွဴး ဦးေအာင္ခမ္းထီက အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ကယ္တင္ၿပီး ပြန္ေခ်ာင္း အေနာက္ဘက္သို႕ ကူးလာခဲ့ၾကသည္။ ရလလဖအတြင္း မွာကား ျဖဳတ္၊ ထုတ္၊ သတ္ လုပ္ငန္းႀကီး စတင္လာပါေတာ့သည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ရလလဖ သဘာပတိ အဖဲြ႕ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို သုံးသပ္ၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ စာတမ္းတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ မ်ဳိးခ်စ္ ရဟန္းသံဃာ ေတာ္မ်ားႏွင့္ ပအို၀္းျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လုံးမွ ဗကပ ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ ထူေထာင္ရန္ ေတာင္းဆို လာၾကသည္။ ရလလဖ သဘာပတိအဖြဲ႕ႏွင့္ ယာယီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕မ်ား တိုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၂) ရက္ႏွင့္ (၁၃) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ရလလဖ သဘာပတိ အစည္းအေ၀း၌ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။ နာယက ဆရာေတာ္ အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးလွေဖ၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ တြဲဘက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္ႏွင့္ ဗဟိုေကာ္မတီမ်ား အျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးေက်ာင္းေရႊလန္း၊ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးသူရႏွင့္ ဦးစင္ဖါခ်ိန္ တို႕ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖသည္ ကန္ေတာ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ပင္တြန္ရြာတြင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့သည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုင္၀င္ဘာလ (၂၂) ရက္ေန႔မွ (၃၀) ရက္ေန႔အထိ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္လတ္ေက်းရြာ တတိယအႀကိမ္ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ ျပန္လည္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ဗဟိုနာယက ဆရာေတာ္အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ တြဲဘက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္ မ်ားအျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးစင္ဖါခ်ိန္၊ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္ႏွင့္ ဦးထြန္းရီတို႕ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ ပအို၀္းအဖြဲ႔ အျမန္ဆုံး ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေရး ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မတီတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးခြန္ရဲေနာင္ႏွင့္ ဦးခြန္စံ တို႕ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ရလလဖ သဘာပတိအဖြဲ႕ ပထမဆုံးအႀကိမ္ႏွင့္ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ ညီလာခံကို ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ တတိယပါတ္တြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ ခဲ့သည္။ တဖန္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ၊ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ လုံးဒါ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ပထမအႀကိမ္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (အီအင္န္အို) ညီလာခံတြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ကန္႔ကြက္သူမရွိ တညီတညြတ္တည္း ဆႏၵေပး ၾကသျဖင့္ အမ်ဳိးသားဟန္ ပီျပင္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။
လုံးဒါ ညီလာခံတြင္ နာယက ဆရာေတာ္အျဖစ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိ၊ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဒု-ဥကၠဌ ဦးေအာင္ခမ္း၊ ဦးခြန္ရဲေနာင္၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ (အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္)၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ (တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး)၊ ဦးခြန္စံ (တြဲဘက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး) ႏွင့္ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္မ်ား အျဖစ္ ဦးကီးေဒါင္၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ ဦးဆန္ႏြံ၊ ဦးထြန္းရီ၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးသူရ၊ ဦးစင္ဖါခ်ိန္၊ ဦးဖိုးတိုႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္တို႕ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ ေပးအပ္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ညီလာခံ၌ ယခင္ စိန္ဌာနကို ျဖားဗြာတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ယခင္ မီးဌာနကို စႏာၱတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာ ေဒသ အားလုံးကို သူ၀ဏၰတိုင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚေ၀ၚရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အလံကို ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) ၏ အလံကို ဆက္လက္ အသုံးျပဳေရး၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႕အျဖစ္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ကို သတ္မွတ္ေရး၊ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ကို ဒီဇင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန႔ သတ္မွတ္ေရးႏွင့္ အာဇာနည္ေန႔ကို အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖ ကြယ္လြန္သည့္ ေတာ္သလင္းလဆုတ္ (၅) ရက္ကို သတ္မွတ္ေရး စသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားပါ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
လုံးဒါ ညီလာခံ၏ အဓိ႒ာန္မ်ားမွာ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ ကိုယ္စြမ္းရွိသေရြ႕၊ ဥာဏ္စြမ္းရွိသေရြ႕ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား အတြက္ စြမ္းစြမ္း တမံ ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးလွေဖ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ လမ္းစဥ္အတိုင္း တည့္မတ္စြာ ေလွ်ာက္လွမ္း သြားပါမည္။ ကၽြႏုိပ္တို႕သည္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ား အေပၚ သစၥာရွိ ပါမည္။ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းၿပီး အမ်ားအက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေရးႏွင့္ အဆင့္အတန္း ျမင့္မား တိုးတက္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ပါမည္။ အဓိ႒ာန္ ျပဳပါသည္ဟု ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံးမွ ရြတ္ဆိုၾကသည္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ ပီအင္န္အယ္လ္ေအ ဦးခြန္ရဲေနာင္ႏွင့္ ဦးခြန္ဘိုးတို႕ ဦးေဆာင္ေသာ အင္အား (၆၀) တို႕သည္ ဆီဆိုင္ အမွတ္ (၉၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသို႕ လက္နက္ခ် ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ အလင္း၀င္သည့္ ကိစၥေၾကာင့္ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္စိန္ႏွင့္ တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္စံတို႕ ႏႈတ္ထြက္လိုက္၍ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အလင္း၀င္ေရာက္ လိုက္ၾကသည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ေက်ာင္းထို ဗဟိုအလုပ္ အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းတြင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ အား လည္းေကာင္း၊ ဒုဥကၠ႒ မ်ားအျဖစ္ ဦးစင္းဖါခ်ိန္ႏွင့္ ဦးေအာင္ခမ္း တို႕အား လည္းေကာင္း၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳအား အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ အား တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးစိုင္းထြန္းဟန္ အား တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး (၂) အျဖစ္ လည္းေကာင္း အစားထိုး ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားေန႔ ပြဲေတာ္ကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႕မွ ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၃) ရက္၊ တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္ယာဆိုင္း ကြင္းတြင္ စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပ ျပဳလုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအမ်ဳိးသားေန႕ ပြဲေတာ္ ၏ ဦးတည္ခ်က္မ်ားမွာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ ရွင္သန္ ထက္ျမက္ေရး၊ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာကို ထိန္းသိမ္းေရး၊ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈ ျမႇင္တင္ေရး၊ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ အနာဂတ္ ဘ၀ သာယာ ေျဖာင့္ျဖဴးေရးႏွင့္ ေတာင္ႀကီးစာမူကို ပအို၀္း တစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ စာမူအျဖစ္ သတ္မွတ္ေရး တို႕ျဖစ္သည္။
၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ မဒတ သို႕ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ မဒတ သို႕ ၀င္ေရာက္ရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားမွာ တပ္ေပါင္းစု ဖြဲ႕စည္းေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖၚသည့္ အေနျဖင့္ မဒတသို႕ ၀င္ေရာက္ရန္၊ ပအို၀္းနယ္ေျမ လုံၿခံဳမႈ ရွိေစရန္၊ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားနွင့္ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈ ရွိရန္၊ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားတြင္ အေတြ႕အႀကံဳ ရရွိေစရန္ႏွင့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ အေျခအေနကို အကဲခတ္ ႏိုင္ရန္ စသည္တို႕ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းေၾကာင့္ တပ္မေတာ္မွ အဏာ သိမ္းယူလိုက္ရသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ေနာက္က်ေနေသာ နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အတြက္ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီႏွင့္ လုပ္ငန္း ေကာမတီမ်ားကို (၂၅-၅-၈၉) ရက္စြဲပါ အမိန္႔ ေၾကာျငာ စာအမွတ္ ၂၃/၈၉ အရ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္း၊ သစ္ေတာ လုပ္ငန္း၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း၊ အိမ္ယာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၊ စြမ္းအင္လုပ္ငန္း၊ သတၳဳ ရွာေဖြ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း၊ သယ္ယူ ပို႕ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။
၁၉၈၉ - ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္းတြင္ ကိုးကန္႔၊ ၀၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္ စသည့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲ ခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ေပးအပ္ခ်က္ အရ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ နာယကႀကီး ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဥကၠ႒ႀကီး ဦးေမာင္ေငြ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေဇယ် ႏွင့္ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ တို႕က ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီထံ ပထမအႀကိမ္ စတင္ေတြ႕ဆုံ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ပအမဖ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ မ်ားႏွင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္တို႕ ဒုတိယအႀကိမ္ ထပ္မံ ေဆြးေႏြးၾကျပန္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ က်ယ္ျပန္႔ရန္ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ရပ္ကို ေတာတြင္းစခန္း တစ္ခုျဖစ္ေသာ ထီသာယာ စခန္းတြင္ တတိယအႀကိမ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကရာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ကမ္းလွမ္းလာမႈကို ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႕မွ ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္း တရား၀င္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈ လက္ခံသေဘာတူေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈ ေအာင္ျမင္ေစရန္ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) မွ တာ၀န္ယူေပးရန္ ဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိခဲ့သည္။
ပအမဖ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္မ်ား အဆင့္ဆင့္ တင္ျပခ်က္အရ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၅) ရက္ေန႕တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး ေက်ာ္သိန္း၊ ဗိုလ္မွဴး စန္းေမာင္၊ ဗိုလ္မွဴးေရႊမိုးႏွင့္ ဗိုလ္ႀကီးသန္႕စင္ တို႕အား တာ၀န္ေပး သကဲ့သို႕ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းရီ၊ ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ ဦးခြန္စံလြင္၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း တို႕ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးရန္ အသီးသီး တာ၀န္ ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။ ပအမဖ မွ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေမာင္ေငြ၊ ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ႏွင့္ ဦးခြန္သိန္းေဖ တို႕မွ တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မွ တင္ျပမည့္ ပအို၀္း ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ မျဖစ္မေန ႀကိဳးစား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၈) ရက္မွ စၿပီး အတည္ျဖစ္ၿပီးေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ မ်ားႏွင့္သာ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးရန္သာ လုိေတာ့ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား အသီးသီး ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၁) ရက္မွ (၂၃) ရက္ေန႔ အထိ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဒုတိယ အႀကိမ္ ညီလာခံကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ေအာင္ဆုကြီ စခန္း၌ က်င္းပရာ ဗဟို ဦးစီးအဖြဲ႕မ်ား၊ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္မ်ား၊ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေအာက္ေျခ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုံညီစြာ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ညီလာခံ သဘာပတိ ဦးေအာင္ခမ္းထီမွ လက္နက္ကိုင္ သက္တမ္း ၾကာရွည္ လာသည္ႏွင့္ အမွ် ျပည္သူလူထုလည္း ၿငီးေငြ႕လာၾကသည္ကို သုံးသပ္ရေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ အဖြဲ႕ထံ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ ေပးအပ္ခ်က္ အရ ပအမဖ မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ လာေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း၊ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ မိမိတို႕ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ေဆြးေႏြး သေဘာတူညီမႈ ရရွိ ခ့ဲၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျခား အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လက္နက္စြန္႕ရန္ မလိုသကဲ့သို႕ မိမိတို႕လည္း စြန္႕ရန္ မလိုေသးေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္း တင္ျပရာ ကိုယ္စားလွယ္ အသီးသီးတို႕မွ အျပန္အလွန္ အႀကံျပဳ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အတြက္ တစ္မ်ဳိးသားလုံး ဆႏၵ ရယူႏိုင္ရန္ အမ်ဳိးသား ညီလာခံ တရပ္ က်င္းပႏိုင္ရန္၊ ယခင္ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည့္ မဒတမွ ႏုတ္ထြက္ရန္ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ ၾကသည္။ အဆိုပါ ညီးလာခံမွ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ရာ နာယကအျဖစ္ ဦးေက်ာ္ၿမိဳင္၊ ဦးစင္းဖါခ်ိန္ႏွင့္ ဦးတိဟန္ တို႕ကို လည္းေကာင္း၊ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ အား လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးထြန္းရီႏွင့္ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ တို႕အား လည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ဦးခြန္၀ိဇၨာ အား လည္းေကာင္း၊ ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္ မ်ားအျဖစ္ ဦးစံထြန္း၊ ဦးခြန္ျမင့္ေအာင္၊ ဦးခြန္စံလြင္၊ ျဖားစႏာၱ၊ ဆရာခြန္ခၽြန္း၊ ဆရာေအာင္သာ၊ ဦးသူရ၊ ဦးဆရာယြန္း၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း၊ ဦးခြန္ခ်စ္လယ္၊ ဦးခြန္ဆန္းေအာင္၊ ဦးလွျမင့္၊ ဦးဆရာေခါင္၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ႏွင့္ ဦးခြန္ေက်ာ္ခမ္း တို႕အား အသီးသီး ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသား ညီလာခံ တစ္ရပ္ကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ထီရီးေက်းရြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းတြင္ က်င္းပရာ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ အဖြဲ႕အစည္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပအို၀္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖဲြ႕မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ေက်းရြာ အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုံညီစြာ တက္ေရာက္ၾကပါသည္။ သဘာပတိ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီက ႏိုင္ငံေတာ္မွ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထံ ကမ္းလွမ္းလာမႈ၊ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီးေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေဒသအတြင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဆာင္ရြက္ထားမႈ၊ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ ေဆြးေႏြးပါသည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္သင့္ေၾကာင္း အဆိုကို ပခ်ားကလို ေက်းရြာ ဆရာေဘာ္က တင္သြင္းၿပီး လုံးေျဖာ့ ေက်းရြာမွ ဗြာဖါေခတ္က ေထာက္ခံ၍ လူထုဆႏၵ ယူရာတြင္ ညီလာခံ ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံးမွ ကန္႔ကြက္သူမရွိ တခဲနက္ ေထာက္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ၊ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေအး (ယခု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း))၊ စစ္ဦးစီး အရာရွိခ်ဳပ္ (ေရ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းညြန္႔၊ စစ္ဦးစီး အရာရွိခ်ဳပ္ (ေလ)၊ ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ရွမ္းျပည္နယ္ မွ အရာရွိႀကီးမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဒုတိထဥကၠ႒ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ အဖြဲ႕၀င္ ဦးခြန္စံလြင္၊ ဦးဟိုက္ေဇာ္၀မ္း ႏွင့္ ဦးခြန္ေက်ာ္ခမ္းတို႕ တက္ေရာက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) မွ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေမာင္ေငြ၊ ဦးေက်ာ္ေဇယ်၊ ဦးစံေအာင္ ႏွင့္ ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ တို႕မွ တက္ေရာက္ ၾကပါသည္။ အတြင္းေရးမွဴး (၁) မွ ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႕ မိမိတို႕ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အတြက္ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္လာသည္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စား လႈိက္လႈိက္ လွဲလွဲ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္း မိန္႔ၾကားၿပီး ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ မွ မိမိတို႕ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ရန္ အခ်င္းခ်င္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးရ သကဲ့သို႕၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ ေစတနာႏွင့္ ေမတၱာကို အႀကြင္းမဲ့ ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ ပကတိ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အားလုံး၏ ေတာင့္တခ်က္ မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေနပါေၾကာင္း တင္ျပသြားပါသည္။
ပအို၀္းအမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာမွ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို က႑အလိုက္ တင္ျပရာ အတြင္းေရးမွဴး (၁) မွ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္း တင္ျပခ်က္မ်ားသည္ မ်ားျပားေသာ္လည္း ႏွစ္တို၊ ႏွစ္လတ္၊ ႏွစ္ရွည္ ဦးစားေပးအလိုက္ ေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ ေဆာင္ရြက္ သြားႏိုင္ရန္ ပအို၀္းေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အမ်ဳိးသား ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရာ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၊ ဒုဥကၠ႒ ဦးခြန္ေမာင္ေငြ၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္၀ိဇၨာ၊ တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခြန္ေမာင္တုတ္ႏွင့္ ေကာ္မတီ၀င္မ်ား အျဖစ္ ဦးထြန္းရီ၊ ဦးခင္ေက်ာ္ညိဳ၊ ဦးသူရ၊ ဦးေက်ာ္သိန္း၊ ဦးေက်ာ္ေဇယ်၊ ဦးခြန္သိန္းေဖႏွင့္ ဦးေမာ္၀ါယမ တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ပါသည္။ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား၊ ေကာ္မတီမ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ လက္ေတြ႕ က်က် အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္ျဖစ္ၿပီ ဆိုလွ်င္ အမ်ားဆုံး ဒုကၡေရာက္ၾကရသူ မ်ားသည္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ စစ္သည္ ၾကမ္းတမ္းၾကသည္။ ရက္စက္ ၾကသည္။ ဆင္းရဲဒုကၡ မ်ဳိးစုံကို ေတြ႕ႀကံဳရေစသည္။ မင္းမဲ့ စိုးမဲ့ ဥပေဒမဲ့ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ စစ္ၿပီးဆုံးေသာအခါ အဆိုးမ်ားသာ က်န္ရစ္ တတ္ၾကသည္။ လူသား တစ္ဦးခ်င္း ျဖစ္ေစ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလိုက္ ျဖစ္ေစ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို လိုလား တပ္မက္ၾကသည္။ ႐ုပ္ပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္း႐ုံ သာမက စိတ္ပိုင္းပါ ၿငိမ္းခ်မ္း လိုၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ အရသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ အသက္၀င္မႈသည္ မိုးေကာင္းကင္မွ ျပဳတ္က်လာသည္ မဟုတ္၊ လိုအပ္ သင့္ေတာ္ေသာ အေၾကာင္းတရား မ်ားအတြက္ အသက္ရွည္ရာ အနာမဲ့ေၾကာင္း ျဖစ္ေစသည္မွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕လူသားတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္း မ်ား ပြင့္လန္းေ၀ဆာ သည္ကို ျမင္ေတြ႕လိုၾကသည္။ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားေဒသ ပအို၀္း အမ်ဳိးသားထု သည္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရလိုၾကမည္မွာ မုခ်ပင္ ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီ ျဖစ္၍ မိမိ မိသားစု၊ မိမိေက်းရြာ၊ မိမိလူမ်ဳိး၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အလ်င္ အျမန္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ လာေစရန္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲၿပီး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အထူး တိုက္တြန္းလိုက္ရ ပါသည္။
Like On Facebook
Follow On Twitter
Subscribe On RSS