ပအုိ၀္းလူငယ္ကြန္ယက္(PYN)ႏွင့္ ၿငိမ္းေဖာင္ေဒးရွင္အဖြဲ႔တုိ႔မွ ပူးေပါင္းက်င္းပေသာ၊ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ား မဲပညာရပ္ဆုိင္ရာ အသိေပးျခင္း

 ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၂၇) ရက္
ပအုိ၀္းလူငယ္ကြန္ယက္(PYN)ႏွင့္ ၿငိမ္းေဖာင္ေဒးရွင္အဖြဲ႔တုိ႔မွ ပူးေပါင္းက်င္းပေသာ၊ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ား မဲပညာရပ္ဆုိ္င္ရာ အသိေပးျခင္းသင္တန္းကုိ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၂၈) ရက္ေန႔တြင္ ေပါမူ၊ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ဇူလုိင္လ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ဇူလုိင္လ (၃၀) ရက္ေန႔တြင္ ေနာင္တရားၿမိဳ႕နယ္၊ ဇူလုိင္လ (၃၁) ရက္ေန႔တြင္ ဟုိပုံးၿမိဳ႕နယ္ တုိ႔တြင္ ပုိ႔ခ်သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။ ပုိခ်မည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေအာက္ပါတြင္ အျပည့္အစုံေဖာ္ျပထားသည္။
မဲဆႏၵရွင္ (သို႔) မဲေပးသူမ်ား၏ အခန္းက႑
ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ား
ေအာက္ပါအရည္အခ်င္း ႏွင့္ျပည့္စုံသူမ်ားသည္
အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမေရြး၊ ဘာသာမေရြးေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိသည္။ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပသည့္ ေန႔တြင္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ျပည့္ျပီးဤဥပေဒပါျပဌာန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ မဆန္႔ က်င္ေသာ
ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူသက္ဆုိင္ရာမဲစာရင္းတြင္ပါဝင္သူ
ူအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္/တုိင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၆။(က)၊(ခ)]
ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္မရွိသူမ်ား၊
ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္မရွိေစရ-
    (က)သာသနာ့ဝန္ထမ္း
(ခ) ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ
(ဂ) စိတ္ေပါ့သြပ္ေနသူ
(ဃ) လူမဲြအျဖစ္ေၾကျငာျခင္းခံရသူ
(င) ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒအရတားျမစ္ျခင္းခံရသူ
(စ) ႏုိင္ငံျခားသား (သုုိ႔) ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ခံယူထားသူ

မဲစာရင္းျပဳစုျခင္းႏွင့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏အခန္းက႑

•    လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ရန္ ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ား၏စာရင္းကိုျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္ သုိ႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြမ်ားက ျပဳစုမည္။
o    (ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၃။)

•    ဥပေဒႏွင့္ညီညႊတ္ေသာ ႏုိင္ငံသား၊ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူတုိင္းေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပသည့္ေန႔တြင္ အသက္(၁၈)ႏွစ္ျပည့္သူတုိင္းကိုရပ္ကြက္(သုိ႔)ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြအသီးသီးက သက္ဆုိင္ရာမဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၁၄။(က)]

•    တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ ႏိုင္ငံျပင္ပေရာက္ရွိေနေသာႏိုင္ငံသား၊ သံဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပညာေတာ္သင္မ်ား၊ အစုိးရခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ႏုိင္ငံျပင္ပေရာက္ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ားကိုရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္ အဖဲြ႕ခဲြကသတ္မွတ္ထားသည့္အတုိင္းသက္ဆုိင္ရာမဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းေဖာ္ျပမည္။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၄။(ခ)]

•    မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု၏ မဲစာရင္းမွ အျခားမဲဆႏၵနယ္တစ္ခု၏ မဲစာရင္းသုိ႔ ခုိင္လုံေသာအေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ သက္ဆုိင္ ရာေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္သုိ႔ေလွ်ာက္ထားကာေရြ႕ေျပာင္းပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၅။(ခ)]
•    ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူတစ္ဦးသည္ သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္၏မဲစာရင္းမွအပအျခားမဲဆႏၵနယ္၏မဲစာရင္းတြင္အမည္ပါဝင္ျခင္းမရွိေစရ။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၅။(ဂ)]

•    ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြသည္ မဲစာရင္းကိုေရြးေကာက္ပဲြမတုိင္မီသည္နည္းလမ္းအတုိင္းေၾကျငာမည္။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၆။]

•    ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ားသည္ သက္ဆုိင္ရာမဲစာရင္းတြင္ မိမိအမည္ပါဝင္ျခင္းရွိမရွိကိုလာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ တာဝန္ရွိသည္။
o    [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၉]

သိုု႔မွသာမဲစာရင္းတြင္မပါဝင္သင့္သူမ်ား၊ ပါဝင္သင့္လွ်က္ ႏွင့္ မပါဝင္သူမ်ားကိုသိရွိႏုိင္မည္။ ထုိသုိ႔ျဖစ္ပါကသက္ဆုိင္ရာေကာ္မရွင္သုိ႔သြားေရာက္ကန္႕ကြက္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ထုိျပင္ မိမိအမည္မဲစာရင္းတြင္ပါဝင္သင့္ပါလွ်က္မပါဝင္ပါကလည္းဥပေဒႏွင့္ အညီမဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းေပးႏုိင္ရန္အတြက္ ေလွ်ာက္ထားႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

မဲစာရင္းတြင္ မိမိအမည္မပါဝင္ပါကေဆာင္ရြက္ရန္နည္းလမ္းမ်ား

ရပ္ကြက္ (သို႔) ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြကမဲစာရင္းမ်ားကိုေၾကျငာျပီးေနာက္မိမိအမည္ပါဝင္ျခင္းမရွိပါက-

   မဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းေပးရန္ေတာင္းဆုိလႊာကိုပုံစံ (၃) ျဖင့္ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြသုိ႔ တင္သြင္းႏိုင္သည္။ေတာင္းဆုိလႊာတင္သြင္းသူမ်ား၏အမည္စာရင္းကိုသက္ဆုိင္ရာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြက စိစစ္ျပီးဥပေဒႏွင့္ညီညႊတ္လွ်င္မဲစာရင္း၌ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပမည္။
   အကယ္၍ ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္ကထည့္သြင္းေပးျခင္းမရွိလွ်င္ ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္သုိ႔ အယူခံပုိင္ခြင့္ရွိသည္။[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၁၆။]
  မဲစာရင္းတြင္ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူအခ်ိဳ႕၏အမည္မ်ားအစုအေဝးလုိက္က်န္ရစ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရွိလွ်င္   ေရြးေကာက္ပဲြမက်င္းပမီ(၇)ရက္ထက္ေနာက္မက်ဘဲေနာက္ဆက္တဲြမဲစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းႏုိင္ရန္ခြင့္ျပဳႏိုင္သည္။[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၄။(က)]
မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားမဲဆႏၵနယ္ေရြ႕ေျပာင္းျခင္း။

အနည္းဆုံးရက္ေပါင္း ၁၈၀ ထက္မနည္းမဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔အျမဲတမ္းေနရပ္သုိ႔ သြားေရာက္ျပီးမဲေပးလုိျခင္း၊ မရွိပါကမိမိတုိ႔ေရာက္ရွိေနေသာေနရာတြင္မဲေပးခြင့္ရရွိေစရန္မဲစာရင္းသြင္းျခင္းကိုေအာက္ပါအတုိင္းေ ဆာင္ရြက္ရမည္။
o    ဝန္ထမ္းျဖစ္ပါကသက္ဆုိင္ရာနယ္ေျမရွိလုပ္ငန္းတာဝန္ခံ၏ ေထာက္ခံခ်က္၊ အလုပ္သမားျဖစ္ပါကသက္ဆုိင္ရာလုပ္ငန္းရွင္(သုိ႔)အလုပ္ရွင္ကိုယ္စားလွယ္၏ ေထာက္ခံခ်က္၊ အျခားပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါကကိုယ္တုိင္ဝန္ခံခ်က္ကိုေဖာ္ျပ၍သက္ဆုိင္ရာရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၏ ထပ္ဆင့္ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ မဲစာရင္း၌မိမိအမည္ထည့္သြင္းေပးရန္ေရြးေကာက္ပဲြမက်င္းပမီရက္ေပါင္း (၃၀) ထက္ ေနာက္မက်ေစဘဲသက္ဆုိင္ရာရပ္ေက်းေကာ္မရွင္သုိ႔ ေလွ်ာက္ထားရမည္။
o    သတ္မွတ္ထားေသာအရည္အခ်င္းမ်ား ႏွင့္ ျပည့္စုံပါကသက္ဆုိင္ရာရပ္ေက်းေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ႏွင့္အညီေဆာင္ရြက္၍ မဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းရမည္။
o    နည္းဥပေဒခဲြ (ခ)အရမဲစာရင္းတြင္ အမည္စာရင္းထည့္သြင္းခံရသူ၏ အမည္ကိုအျမဲတမ္းေနရပ္၏ ရပ္ကြက္ (သို႔)  ေက်းအုပ္စုရွိမဲစာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ေရးအတြက္ မိမိျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြကလည္းထုိတင္ျပခ်က္ကိုလုိအပ္သလုိအေရးယူေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵရွင္၏ ေနရင္းေဒသျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြသုိ႔ပုံစံ(၃-ခ) သုံးေစာင္ျဖင့္အျမန္ဆုံးဆက္လက္အေၾကာင္းၾကားရမည္။[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၀။]

မဲဆႏၵရွင္တစ္ဦး ၏အမည္စာရင္းသည္မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုထက္ ပို၍ ပါဝင္ေနျခင္း။

-    မဲဆႏၵရွင္တစ္ဦး၏ အမည္စာရင္းသည္မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုပိုေသာမဲဆႏၵနယ္မ်ား၏ မဲစာရင္းတြင္ပါရွိေနပါကမဲဆႏၵရွင္၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ၎မဲေပးလုိသည့္ မဲဆႏၵနယ္တြင္မဲေပးႏိုင္ရန္အတြက္ အဆုိပါမဲေပးလုိသည့္မဲဆႏၵနယ္ႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြကစီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။
-    ယင္းျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြသည္ ထုိသူ၏အမည္အားမိမိမဲဆႏၵနယ္၏မဲစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းျပီးေၾကာင္းႏွင့္အျခားမဲဆႏၵနယ္မ်ားရွိ မဲစာရင္းမ်ားတြင္ထုိသူ၏အမည္ကိုပယ္ဖ်က္ေပးရန္အမည္စာရင္းပါရွိသည့္ သက္ဆုိင္ရာျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြ အသီးသီးထံသုိ႔အေၾကာင္းၾကားရမည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြနည္းဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၄။(ဂ)]

ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူတစ္ဦးသည္ ေဒသတစ္ခုမွ အျခားေဒသတစ္ခုသုိ႔ ေရြ႕ေျပာင္းျခင္း။

ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူတစ္ဦးသည္ ေဒသတစ္ခုမွ အျခားေဒသတစ္ခုသို႔ေျပာင္းေရြ႕သည့္အခါ မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္၏ မဲစာရင္းမွ အျခားမဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္၏ မဲစာရင္းသုိ႔အမည္ေျပာင္းေရြ႕လုိလွ်င္-
o    ၁၉၅၁ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတြင္းေနထုိင္သူမ်ားမွတ္ပုံတင္ေရးနည္းဥပေဒ ၂၆(၂) ႏွင့္ နည္းဥပေဒ ၂၇ (၁) တုိ႔အရထုတ္ေပးေသာပုံစံ (၁၀) သုိ႔မဟုတ္ ပုံစံ (၉၀/၁/၃(၁)) ႏွင့္အတူလက္ရွိမဲဆႏၵနယ္မဲစာရင္း၌မိမိအမည္ပယ္ဖ်က္၍အျခားမဲဆႏၵနယ္သို ႔ေျပာင္းေရြ႕ေပးရန္ေတာင္းဆုိလႊာပုံစံ(၄-က)ျဖင့္သက္ဆုိင္ရာရပ္ေက်းေကာ္မရွင္သုိ႔တင္သြင္းရမည္။
o    ယင္းတင္ျပခ်က္မွန္ကန္လွ်င္ သက္ဆုိင္ရာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြကခြင့္ျပဳ၍ ယင္းအမည္ကိုမဲစာရင္းမွပယ္ဖ်က္ျပီး ျဖစ္ေၾကာင္းအေထာက္အထားျဖစ္သည့္ ပုံစံ (၄-ခ) ကိုထုိသူအားထုတ္ေပးရမည္။
o    ထုိသူသည္မိမိေျပာင္းေရြ႕ေနထုိင္ရာေဒသ၏ မဲစာရင္းတြင္ မိမိအမည္ထည့္သြင္းေပးရန္ေျပာင္းေရြ႕ေရာက္ရွိရာေနရာ၏ အိမ္ေထာင္စုဇယားႏွင့္ပုံစံ(၄-ခ)တုိ႔ကိုပူးတဲြ၍ ေတာင္းဆုိလႊာ (ပုံစံ-၃) ကိုတင္သြင္းလွ်င္သက္ဆုိင္ရာရပ္ေက်းေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြကမဲစာရင္း၌ထည့္သြင္းေပးမည္။
o    ယင္းေျပာင္းေရြ႕လာသည့္မဲဆႏၵနယ္၌ထုိသူသည္မဲေပးခြင့္ရွိသည္။[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၄။(င)]
       
ကန္႔ကြက္ျခင္း ႏွင့္ ျပင္ဆင္ျခင္း

-    မဲစာရင္းပါ အမည္ႏွင့္ အျခားအခ်က္အလက္မ်ားကိုကန္႔ကြက္ရန္ရွိပါကကန္႕ကြက္လႊာကုိပုံစံ (၄) ျဖင့္လည္းေကာင္း၊
-    ျပင္ဆင္ရန္ရွိပါကျပင္ဆင္လႊာကိုပုံစံ(၄-ဂ)ျဖင့္လည္းေကာင္းမဲစာရင္းထုတ္ျပန္ေၾကျငာျပီးသည့္ေနမွစ၍ (၁၄)ရက္အတြင္းရပ္ေက်းေကာ္မရွင္သုိ႔တင္သြင္းရမည္။[ေရြးေကာက္ပဲြနည္းဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၁။(က)]
-    မဲစာရင္းတြင္မဲေပးခြင့္မရွိသူ၏ အမည္စာရင္းပါဝင္ေနလွ်င္ ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြ သို႔ ပုဒ္မ(၄) အရကန္႔ကြက္လႊာတင္သြင္းႏိုင္သည္။ (ပုံစံ-၄ ျဖင့္)
-    အကယ္၍ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္ကထုိကန္႔ကြက္လႊာကိုအေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိလ်ွင္ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕သို႔ကန္႔ကြက္လႊာတင္သြင္းႏုိင္သည္။
-    ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ အျပီးအျပတ္ျဖစ္သည္။[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၁၈။(က)]
-    မိမိအမည္ပါဝင္ျခင္းမရွိေသာအျခားရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအုပ္စုမဲစာရင္း၌ပါရွိေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုကန္႔ကြက္ျခင္းမျပဳရ။[ေရြးေကာက္ပဲြနည္းဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၁။(က)]

မဲေပးျခင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား
ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပျခင္း။
ေကာ္မရွင္သည္
(က) ေရြးေကာက္ပဲြကို ျဖစ္ႏုိင္သေရြ႕တစ္ေန႕တည္းတြင္တစ္ၿပိဳင္နက္က်င္းပရမည္။
(ခ) ျဖစ္ႏိုင္သေရြ႕အမ်ားျပည္သူအလုပ္ပိတ္ရက္တြင္က်င္းပရမည္။
(ဂ) ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပမည့္ေန႕ရက္ကိုႀကိဳတင္၍သတ္မွတ္ေၾကာ္ျငာရမည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၃၄။]
-    မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္တြင္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံမည့္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးတည္းသာရွိလွ်င္ထုိမဲဆႏၵနယ္တြင္ေရြးေကာက္ပဲြမက်င္းပေတာ့ဘဲထုိပုဂၢိဳလ္ကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ေၾကာင္းျပည္နယ္/တုိင္းေဒသၾကီးေကာ္မရွင္ကေၾကာ္ျငာမည္။
-    မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္တြင္လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးထက္ပိုခဲ့လွ်င္မဲပုံးႏွင့္ ဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ားကိုနည္းဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားအတုိင္းျပဳလုပ္စီစဥ္၍ဆႏၵမဲေပးေစရမည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၄၁။]
ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပခ်ိန္ (မဲရုံဖြင့္ခ်ိန္ႏွင့္ပိတ္ခ်ိန္)
-    မဲ႐ုံကိုမနက္ (၆) နာရီ မွ ညေန (၄) နာရီအထိဖြင့္လွစ္ထားမည္။
-    ညေန(၄)နာရီတိတိတြင္ မဲ႐ုံပိတ္သည့္အခါမဲ႐ုံပရဝုဏ္အတြင္း ဆႏၵမဲမေပးရေသးသူမ်ားရွိပါကစာရင္းေကာက္၍ ထုိစာရင္းပါဝင္သူမ်ားကိုမဲေပးခ်ိန္လြန္ေနေစကာမူမဲေပးခြင့္ ျပဳရမည္။
-    ဆႏၵမဲေပးျပီးသူအားလုံး ဆႏၵေပးျပီးပါကမဲ႐ုံမ်ားကိုညေန (၄) နာရီထက္ေစာ၍ ပိတ္ႏုိင္သည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၄၂။]


ဆႏၵမဲေပးျခင္း။
တပ္မေတာ္သားလြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွအပလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္တြင္ေနထုိင္ၾကေသာ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ားကလ်ိဳ႕ဝွက္ဆႏၵမဲျဖင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ရမည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၃၅။]
သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္အလုိက္ အေရြးခ်ယ္ခံမည့္ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုဆႏၵျပဳရာတြင္ သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္အတြက္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးစီတြင္ တစ္ၾကိမ္သာဆႏၵျပဳႏုိင္သည္။ တစ္ဦးစီအတြက္ တစ္ႀကိမ္ထက္ပုိ၍ဆႏၵမဲေပးခြင့္မရွိပါ။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၄၄။]
ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ဆႏၵမဲေပးသူမ်ားမွအပဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ားသည္ သက္ဆုိင္ရာမဲ႐ုံအသီးသီးတြင္မဲလက္မွတ္မ်ားကိုကိုယ္တုိင္လာေရာက္ထုတ္ယူၿပီးလ်ိဳ႕ဝွက္ဆႏၵျပဳ၍ သက္ဆုိင္ရာမဲပုံးအတြင္းသို႕ကိုယ္တုိင္ထည့္ရမည္။ ကိုယ္စားေစလႊတ္၍ဆႏၵမဲေပးျခင္းမျပဳရ။
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၄၃။]
ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူမ်ား
(က) မဲဆႏၵနယ္ ျပင္ပေရာက္တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ ေက်ာင္းသာမ်ားသင္တန္းသားမ်ား၊ အခ်ဳပ္က်ခံေနသူမ်ား၊
(ခ) ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပသည့္ေန႕တြင္ မိမိအမည္စာရင္းပါမဲဆႏၵနယ္မွေက်ာ္လြန္ခရီးသြားရန္ရွိသူမ်ား၊
(ဂ) မဲဆႏၵနယ္အတြင္းရွိေသာ္လည္းအနာၾကီးေရာဂါသည္မ်ား၊ ေဂါရာေဝဒနာျပင္းထန္စြာခံစားေနရသူမ်ား၊ အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္သူမ်ား၊ သားဖြြားေနသူမ်ား၊ အခ်ဳပ္က်ခံေနရသူမ်ားေဆး႐ုံတက္ေနသူမ်ား၊ ယာယီတာဝန္ျဖင့္မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ဝန္ထမ္းမ်ား၊ တပ္မေတာ္သား၊ ရဲတပ္ဖဲြ႕ဝင္မ်ား၊
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၄၅။]
ဆႏၵမဲေပးျခင္းစနစ္ ႏွင့္ မဲထည့္ပုံ။
-    ေရြးေကာက္ပဲြတြင္လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္ကိုက်င့္သုံးမည္။ [ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၃၅။]
(က) မဲရုံတာဝန္ရွိသူကမဲလက္မွတ္မထုတ္ေပးမီမဲေပးသူ၏အမည္ႏွင့္ မဲစာရင္းမွန္ကန္ပါကမဲစာရင္းတြင္လက္မွတ္ေရးထုိးျခင္း၊ လက္မလက္ေဗြႏွိပ္ျခင္းတုိ႕ ျပဳလုပ္ေစျပီးေနာက္ထုိသူအားမဲလက္မွတ္ကိုထုတ္ေပးမည္
(ခ) မဲလက္မွတ္ရရွိလွ်င္ မဲေပးသူသည္လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးခန္းသို႕ဝင္၍ မဲလက္မွတ္ေပၚတြင္ မိမိမဲေပးလုိေသာကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း၏အမည္ႏွင့္ သေကၤတအမွတ္အသားတည့္တည့္ရွိေလးေထာင့္အကြက္အတြင္းအမွန္အမွတ္အသားပါတံဆိပ္တုံးကို   ႏွိပ္၍ဆႏၵျပဳရမည္။
ထုိ႕ေနာက္ မိမိဆႏၵျပဳထားသည္ကိုသူတစ္ပါးမျမင္ႏုိင္ေစရန္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ကိုေခါက္၍ သတ္မွတ္ထားေသာပံုးတြင္ထည့္ရမည္။မဲလက္မွတ္တြင္ မဲရုံမွဴးလက္မွတ္ႏွင့္ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ပါေလးေထာင့္ကြက္အတြင္း၌ မဲဆႏၵရွင္ဆႏၵျပဳထားေသာအမွတ္အသားတုိ႔မွတစ္ပါးအျခားမည္သည့္အမွတ္အသားမွ်မပါဝင္ေစရ။
(ဂ) မဲေပးၿပီးသူတုိင္းကိုေနာက္တစ္ၾကိမ္ဆႏၵမဲေပးျခင္းမရွိေစရန္ သတ္မွတ္ညႊန္းၾကားခ်က္အတုိင္းမွင္တုိ႔သည့္စနစ္ကိုက်င့္သုံးရမည္။
[ေရြးေကာက္ပဲြနည္းဥပေဒပုဒ္မ-၄၅။]
မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ရွိေနသူမ်ားၾကိဳတင္ ဆႏၵမဲေပးျခင္း
မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပတြင္ေရာက္ရွိေနေသာမဲဆႏၵေပးပိုင္ခြင့္ရွိေသာသူမ်ားသည္သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္ အသီးသီးအတြက္ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သည္။
    တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ အတူေနအိမ္ေထာင္စုဝင္မ်ား
    မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ အျခားမဲဆႏၵရွင္မ်ား
    မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ အျခားမဲဆႏၵရွင္မ်ား
-    အခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား(အမႈရင္ဆုိင္ေနေသာစြပ္စဲြခံရသူ/ေထာင္ခ်မွတ္ျခင္းမခံေသးေသာစြပ္စြဲခံရသူ)
-    အတြင္းလူနာ
-    အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ရွိေနသူ
ခုိင္လုံမဲႏွင့္ပယ္မဲ
-    ဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ားကိုေရတြက္ရာတြင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္တစ္ေစာင္ျခင္းစီအားမဲရုံအဖဲြ႕ဝင္မ်ား၊ သက္ေသမ်ား၊ မဲရုံကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုျပသ၍ေရတြက္ရမည္။ ေအာက္ပါဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ဳိးကိုပယ္ရမည္။
(၁) ေကာ္မရွင္ကအတည္ျပဳထားေသာအမွတ္အသားမပါသည့္မဲလက္မွတ္
(၂) မဲရုံမွဴးလက္မွတ္မပါသည့္မဲလက္မွတ္
(၃) ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးထက္ပုိ၍ ဆႏၵျပဳထားသည့္မဲလက္မွတ္
(၄) ဆႏၵျပဳထားျခင္းမရွိေသာမဲလက္မွတ္
(၅) ဆႏၵျပဳထားျခင္းမေသခ်ာမထင္ရွားေသာမဲလက္မွတ္
(၆) မဲလက္မွတ္အတုဟုမဲရုံးမွဴးကဆုံးျဖတ္သည့္မဲလက္မွတ္
(၇) ဆႏၵမဲေပးသူကိုသိႏုိင္ရန္ အမွတ္အသားျပဳထားသည့္မဲလက္မွတ္
(၈) ဆုတ္ျဖဲထားေသာမဲလက္မွတ္
(၉) ေကာ္မရွင္ကပယ္မဲအျဖစ္သတ္မွတ္ရန္ ထုတ္ျပန္ထားေသာမဲလက္မွတ္
[ေရြးေကာက္ပဲြနည္းဥပေဒပုဒ္မ-၆၆။]
-    ၾကိဳတင္မဲလက္မွတ္မ်ားကိုေရတြက္ရာတြင္ၾကိဳတင္မဲလက္မွတ္တစ္ေစာင္ခ်င္းစီအားမဲရုံအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ သက္ေသမ်ား၊မဲရုံကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုျပသ၍ေရတြက္ရမည္။ေအာက္ပါၾကိဳတင္ ဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ားကိုပယ္ရမည္။
(၁) ေကာ္မရွင္အမွတ္အသားမပါသည့္မဲလက္မွတ္
(၂) ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြ တံဆိပ္မပါသည့္မဲလက္မွတ္
(၃) တာဝန္ခံထုတ္ေပးသူအမည္ႏွင့္ လက္မွတ္မပါသည့္မဲလက္မွတ္
(၄) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးထက္ပုိ၍ဆႏၵျပဳထားသည့္မဲလက္မွတ္
(၅) ဆႏၵျပဳထားျခင္းမရွိသည့္မဲလက္မွတ္
(၆) ဆႏၵျပဳထားျခင္းမထင္ရွားသည့္မဲလက္မွတ္
(၇) ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္အတုျဖစ္သည္ဟုမဲရုံမွဴးမွ ဆုံးျဖတ္သည့္မဲလက္မွတ္
(၈) ဆႏၵမဲေပးသူကိုသိရွိရန္ အမွတ္အသားျပဳထားသည့္ မဲလက္မွတ္
(၉) ဆုတ္ျဖဲထားေသာမဲလက္မွတ္
(၁၀) ေကာ္မရွင္ကပယ္မဲအျဖစ္သတ္မွတ္ရန္ထုတ္ျပန္ထားေသာမဲလက္မွတ္
[ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ-၆၆(ဃ)။]
-    ဆႏၵမဲလက္မွတ္(သို႔)ၾကိဳတင္မဲလက္မွတ္တစ္ခုသည္ ခုိင္လုံမဲျဖစ္သည္ ပယ္မဲျဖစ္သည္ကိုေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္အဖဲြ႕အစည္းကဆုံးျဖတ္ရမည္။
(က)မဲရုံတြင္ ေရတြက္ေသာမဲလက္မွတ္ႏွင့္ ၾကိဳတင္မဲလက္မွတ္ျဖစ္လွ်င္ မဲရုံမွဴး
(ခ) ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္တြင္ေရတြက္ေသာၾကိဳတင္မဲလက္မွတ္ျဖစ္လွ်င္ ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္

အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္/တုိင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ဖဲြ႕စည္းပုံ
ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အရည္အခ်င္းမ်ား။
အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္
ျပည္နယ္/တုိင္း ၁၄ ခု × ၁၂ ဦး    = ၁၆၈ ဦး
တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္    =   ၅၆ ဦး
                       ၂၂၄ ဦး
-    မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ႏုိင္ငံသားမဲဆႏၵရွင္မ်ားသည္ မိမိမဲဆႏၵနယ္ကိုကိုယ္စားျပဳေသာအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကုိ ဆႏၵမဲေပးေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္
တစ္ၿမိဳ႕နယ္လွ်င္ကိုယ္စားလွယ္ (၁)ဦး×၃၃၀ ျမိဳ႕နယ္     = ၃၃၀ ဦး
တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္            = ၁၁၀ ဦး
                          ၄၄၀ ဦး
-    ဥပေဒ ႏွင့္အညီမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိေသာမဲဆႏၵရွင္မ်ားသည္ မိမိမဲဆႏၵနယ္ကိုကိုယ္စားျပဳေသာျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဆႏၵမဲေပးေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
တုိင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ (သုိ႔မဟုတ္) ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဖဲြ႕စည္းျခင္း။
-    တုိင္းေဒသၾကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ၿမိဳ႕နယ္လွ်င္ ႏွစ္ဦးက်ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား။
-    တုိင္းေဒသၾကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုရွိျပီးေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားမွအပက်န္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအနက္ေလွ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္သည့္ လူဦးေရျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ရွိလူဦးေရစုစုေပါင္း ၏ သုညဒႆမတစ္ရာခုိင္ႏႈန္းအထက္ရွိေၾကာင္းေကာ္မရွင္ကသတ္မွတ္ေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအသီးသီးက လူမ်ိဴးတစ္မ်ိဳးအတြက္ တစ္ဦးက်စီေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား။
-    ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း၏ သုံးပုံတစ္ပုံႏွင့္ညီမွ်ေသာကြာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကဥပေဒ ႏွင့္ အညီအမည္စာရင္းတင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား။
[တုိင္းေဒသၾကီးႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒပုဒ္မ- ၃။ (က)၊(ခ)၊(ဂ)၊(ဃ)]
ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္မရွိသူမ်ား။
ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပုိင္ခြင့္မရွိေစရ
(က)    ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနသူမ်ား။
(ခ)    လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္းပ်က္ယြင္းသူ၊ ေရြးေကာက္ခံပိုင္ခြင့္မရွိေၾကာင္းသတ္မွတ္ထားသည့္ ကာလကုန္ဆုံးျခင္းမရွိေသးသူ။
(ဂ)    စိတ္ေပါသြပ္သူ
(ဃ)    လူမဲြအျဖစ္တရားရုံးမွ ေၾကျငာျခင္းခံေနရသူ။
(င)    ေမြးဖြားစဥ္က ႏိုင္ငံသားမျဖစ္ေသးေသာမိဘ(၁)ပါးမွ ျဖစ္ေစ၊ (၂)ပါးလုံးမွ ျဖစ္ေစေမြးဖြားေသာႏုိင္ငံသား
(စ)    ႏုိင္ငံျခားအစုိးရ၏ သစၥာခံ၊ ၾသဇာခံ၊ လက္ေအာက္ခံ၊ တုိင္းတစ္ပါး၏ႏုိင္ငံသားျဖစ္သူ
(ဆ)    ႏုိင္ငံျခားအစုိးရ၏ လက္ေအာက္ခံ၊ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္အခြင့္အေရး၊ ခံစားပုိင္ခြင့္မ်ားခံစားခြင့္ရွိသူ
(ဇ)    ႏုိင္ငံျခားအစိုးရ (သို႔)အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုခု (သုိ႔) ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးထံမွ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝုိက္၍ ျဖစ္ေစအေထာက္အပံ့အကူအညီရယူသူ
(စ်)    ႏုိင္ငံေရးအတြက္ဘာသာေရးကိုအေၾကာင္းျပ၍ မဲဆြယ္စည္းရုံးသူ
(ည)    သာသနာ့ဝန္ထမ္း
(ဋ)    ႏုိင္ငံဝန္ထမ္း
(ဌ)    ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္ ပစၥည္း၊ ေငြေၾကးတုိ႔ကိုတုိက္ရိုက္ျဖစ္ေစသြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစရယူသုံးစြဲသူ (သို႔) အဖဲြ႕
(ဍ)    ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ၊ ႏုိင္ငံျခားသား (သို႔) ႏုိင္ငံျခားသားအျဖစ္ခံယူထားသူ။
(ဎ)    တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရမတရားအသင္းေၾကျငာခံရေသာအဖဲြ႕အစည္း၊ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႕ အစည္း (သုိ႔) ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေတာ္အားလက္နက္ကိုင္ဆန္႔က်င္ေနေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္ ယင္းအဖဲြ႕ဝင္မ်ား ႏွင့္ဆက္သြယ္ေၾကာင္းခုိင္လုံေသာအေထာက္အထားရွိသူ
(အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ျပည္နယ္တုိင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၀။)