တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတုိင္းသည္ ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား ကုိယ္စီရွိၾကသည္။ ၎လူမ်ဳိးတို႔ အုပ္စုထဲမွ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး၏ ရုိးရာဓေလ့အစဥ္အလာကုိ အနည္းငယ္မွ်ေ၀ေပးလိုပါသည္။ ပထမဆုံးအေနႏွင့္ ပအုိ၀္းရပ္ရြာေဒသ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပုံစံ စည္းကမ္းခ်က္ေတြကုိ မွ်ေ၀ေပးလုိက္ပါသည္။ ရပ္ရြာထဲမွာ ရြာသမာဓိၾကီးမ်ား၊ ရြာသူၾကီး၊ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး အဆင့္မ်ား သတ္မွတ္ၿပီး ေက်းရြာေနလူထုမ်ားက အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ကာ တာ၀န္ေပးအပ္ ၾကသည္။ ရြာသူၾကီးမွအစ ေက်ရြာဥကၠဌမ်ား၊ ေက်းရြာအုပ္စု ၊ ၿမိဳ႕နယ္၊ တုိင္း ဗဟုိအဆင့္ရိွလူႀကီးမ်ားကို ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္္းမ်ားျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ၾကသည္။ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထက္ မိမိ၏ ၀မ္းစာေရးကုိ စိတ္အားသန္ၾကသည္။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းတြင္သာ ေအးခ်မ္းစြာ အလုပ္လုပ္ကုိင္လုိၾကသည္။ မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္မ်ားကို အလြန္ရြံမုန္းတီးၾကသည္။
ေက်းရြာမ်ားထဲတြင္ ရြာသူၾကီး၏ ၾသ၀ါဒမ်ားကို နာခံၾကသည္။ ျပႆနာတစ္စုံတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာပါက ရြာသူႀကီးႏွင့္ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ျပီး ေငြမ်ားတရားႏုိင္ေျဖရွင္နည္းကို အသံုးမျပဳဘဲ အဂတိ ေရွာင္ရွားၿပီး ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ေျပလည္မႈကုိ အဓိက ေျဖရွင္းေပးသည္။ သာမန္ျပစ္မႈမ်ားကုိ ရြာအႀကီးအကဲ၏ အဆုံးအျဖတ္ျဖင့္သာ ဆုံးျဖတ္သည္။ ပအုိ၀္းေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိေသာ လူမႈထုံးတမ္း ေစာ္ကားမႈ၊ ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားတြင္ ရြားသူႀကီးမ်ားသည္ အျပစ္ေပးရန္ထက္ ျပဳျပင္ရန္သာ အားသန္ၾကသည္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကုိဆုိဆုံးမျခင္း၊ ေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္းႏွင့္ အျပင္းထန္ဆုံး ျပစ္ဒဏ္မွာ ေက်းရြာမွႏွင္ထုတ္ျခင္း မ်ားသာ က်င့္သုံးၾကသည္။ စည္းကမ္းမလုိက္နာသူမ်ားႏွင့္ ျပႆနာတစ္စုံတစ္ခုကုိ ရြာသူရြာသားႏွင့္ အတူ ေျဖရွင္း၍ မရပါက ေက်းရြာမွ ဖယ္ရွားျခင္းတုိကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အျခားယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ေရာသင့္သေလာက္ ေရာ၍ေနပါသည္။ သု၀ဏၰဘူမိသထုံျပည္မွ ဗုဒၶအယူ၀ါဒကုိ လက္ခံခဲ့ၾကျပီး ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈအေပၚတြင္ အေျချပဳထားပါသည္။ ပအုိ၀္းေဒသ ေက်းရြာမ်ားရွိ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ား လျပည့္၊ လကြယ္ ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ား၊ အလွဴ ဒါနပြဲမ်ားသည္ ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသား၏ထူးျခာေသာ ယဥ္ေက်းမႈ လကၡဏာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘာသာေရး ကုိးကြယ္ယုံၾကည္မႈမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ၾကသည္။ အနည္းငယ္မွ်သာ ခရစ္ယာန္ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ၾကသည္။ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားကုိ ပအုိ၀္းေဒသတြင္ ေတြ႔ျမင္ရသည္။ ဘုရားေစတီ၊ ေက်ာင္းကန္၊ ဇရပ္စေသာ သာသနာေရးဆုိင္ရာ အေဆာက္အအုံမ်ားကုိ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းၾကသည္။ ေစတီဘုရားမ်ားကိုလည္း တင့္တယ္စြာ ဖူးေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။ အခါႀကီးရက္ႀကီး လျပည့္၊ လကြယ္၊ ၀ါတြင္းသုံးလ ေန႔ထူး၊ ေန႔ျမတ္ အခါသမယမ်ားတြင္ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းႏွင့္ ဇရပ္၌ သီလေဆာက္တည္သူမ်ား ျပည့္က်ပ္ေနတတ္ပါသည္။ ရဟန္း၊ သံဃာ၊ ဘုန္ေတာ္ႀကီးမ်ားကုိ ဗုဒၶ ေ၀ယ်ာ၀စၥ ၊ ဓမၼ ေ၀ယ်ာ၀စၥ သံဃာ ေ၀ယ်ာ၀စၥမ်ားကုိ ေက်ပြန္တတ္ၾကသည္အျပင္ ၀ါတြင္း၀ါပ၊ လျပည့္ ၊ လကြယ္ ၊ ဥပုသ္ေန႔မ်ားတြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသုိ႔႔ တက္ေရာက္ၿပီး ရြာကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆရာတကာမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၾကသည္။
ေက်းရြာမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းခြင္ၿပီး၍ဘာသာေရးႏွင့္ ဆုိင္ေသာ ပြဲလမ္္းသဘင္မ်ားကုိ က်င္းပၾကသည္။ ဗုဒၶပူေဇာ္သည့္ပြဲ၊ ဗုဒၶ၏ သားေတာ္အျဖစ္ ခံယူသည့္ရွင္ျပဳပြဲ၊ ရဟန္းခံပြဲ၊ ၀ါကၽြတ္ပြဲ၊ သႀကၤန္ပြဲမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶကုိရည္စူးသည့္ပြဲ မ်ားက်င္းပေလ့ရွိသည္။ ေရထြက္ဧရိယာမ်ားရွိ သဘာ၀သစ္ေတာ၊ သစ္ပင္၊ ၀ါးပင္မ်ားကုိ မီးရွဳိ႕ မီးေလာင္ျခင္း မ်ား မရွိရေအာင္ ရြာအလုိက္ ေက်းရြာပုိင္သစ္ေတာမ်ား သာသန၀တၱဳေျမသစ္ေတာမ်ား သတ္မွတ္ၿပီးမီးေဘး ကုိ တန္ေဆာင္မုန္းလမွစ၍ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ၾကသည္။ အမ်ားသုံးေရတြင္း ၊ ေရကန္၊ ေရထြက္ မ်ားကို အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းစြာထားရွိၾကသည္။ အိမ္တုိင္းတြင္လည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ ကုိက္ညီေသာ ယင္လံုအိမ္သာ ေဆာက္လုပ္ၿပီးသုံးသည္။ ေက်းရြာလုံၿခံဳေရးႏွင့္ ရြာ၏အေရးကိစၥကုိ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေန႔တုိင္း(၂၄)နာရီ အလွည့္က်ရြာကင္းေစာင့္ထားရွိၾကပါသည္။
ပညာေရး၊ မီးရရွိေရး၊ က်န္းမာေရး၊ တုိင္းရင္းေဆး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကိစၥမ်ားကုိ ေကာ္မတီမ်ားဖြဲ႕ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းကုိ ကုိယ္ထူကုိယ္ထလုပ္ေဆာင္ၾကပါသည္။ ေက်းရြာအတြင္း အမႈကိစၥေပၚလာပါက မိမိ၏ အေရးထက္ ရြာအေရးကုိ ဦးစားေပးၾကသည္။ ပြဲလမ္းသဘင္ ထိမ္ျမႇားမဂၤလာေဆာင္ပြဲ၊ အသုဘပြဲမ်ားကုိ ရြာလုံးကၽြတ္ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ တာ၀န္ခြဲယူျခင္း စသည္တုိ႔ ျပဳလုပ္ၾကသည္။
ပအို၀္းမိဘတုိင္းသည္ မိမိတုိ႕၏ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ သားလွရတနာမ်ားအား ရွင္ျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ အႏွစ္ႏွစ္ အလလႀကိဳးစား အလုပ္လုပ္ကာေငြေၾကးစုေဆာင္းၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ၿပီးဆုံးအားလပ္ ေသာ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေက်းရြာမွ စုေပါင္း၍ ရဟန္းသာမေဏရွင္ျပဳပြဲကုိ စည္ကားသိိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပၾက သည္။ ထို႔အတူမိမိတုိ႔လွဴဒါန္းခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္း၊ သိမ္၊ ဇရပ္၊ ေရတြင္း၊ ေရကန္ အစရွိေသာ အလွဴဒါနမ်ားအ တြက္ တစ္ပါးတည္း ေရစက္တြန္းခ် ကုသုိလ္အမွ်ေပးေ၀ၾကပါသည္။ ရပ္နီးရပ္ေ၀းမွ မိတ္ေဆြ၊ သဂၤဟ အေပါင္း အသင္းမ်ားအား ဖိတ္ၾကားကာဧည့္ခံေကၽြးေမြးၾကသည္။
လူပ်ဳိ၊ အပ်ိဳဘ၀သည္ လူမ်ဳိးတုိင္းတြင္ရွိသည္။ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ားတြင္လည္း လူပ်ိဳလွည့္သည့္ဓေလ့ ရွိသည္။ လူငယ္မ်ား လူပ်ဳိလွည့္ရာတြင္ မိမိရြာတြင္း၌ အေပါင္းအသင္းနွင့္ လွည့္ေလ့ရွိသည္။ ျပင္ပရြာ၌ အပ်ဳိလွည့္လုိလွ်င္ ရြာခံကာလသားတစ္ဦးဦးက ဦးေဆာင္ေပးၾကရသည္။ အိမ္ရွင္လွပ်ိဳျဖဴအေနႏွင့္ အိမ္အလည္ လာေသာ လူပ်ဳိမ်ားကို သိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ စကားေျပာၿပီး ေရေႏြးၾကမ္း ၊ စားဖြယ္ တစ္ခုခုျဖင့္ ဧည့္ခံေပးရသည္။ လူပ်ိဳလွည့္စကားေျပာရာတြင္ ေနအိမ္အတြင္းရွိ မီးဖုိႏံွေဘး၌ ၀ုိင္းထုိင္၍စကားေျပာၾကသည္ ကမ်ားသည္။
အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း ေမတၱာမွ်ၾကေသာအခါ အမ်ိဳးသားမိဘႏွင့္ လူႀကီးမ်ားက အမ်ိဳးသမီး၏ မိဘမ်ားႏွင့္ လူႀကီးထံသုိ႔ သြားေရာက္ေစ့စပ္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးဘက္မွ သေဘာတူလွ်င္ ေစ့စပ္ေအာင္ျမင္ သည့္အေနျဖင့္ လက္ေဆာင္ပစၥည္းတစ္ခုခုတင္ၾကရသည္။ မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲအတြက္ ႏွစ္ဖက္ေသာမိဘ မ်ားက ရက္ေကာင္းရက္ျမတ္ေရြးၿပီး ေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟမ်ားအား ဖိတ္စာကမ္းၾကသည္။ လက္ထပ္ပြဲမ်ားကုိ အမ်ဳိးသမီး၏ေနအိမ္တြင္ က်င္းပသည္ကမ်ားသည္။ မဂၤလာအခ်ိန္အခါကုိ နံနက္ ေနထြက္ခ်ိန္မွ မြန္းတည့္ ခ်ိန္အထိသတ္မွတ္ေလ့ရွိသည္။ မဂၤလာပြဲၿပီးလွ်င္ၿပီးခ်င္း ႏွစ္ဖက္မိဘမ်ား ကန္ေတာ့ရန္၊ ေက်းရြာကာလသား ေခါင္းေဆာင္ကန္ေတာ့ရန္ ၊ မဂၤလာပြဲပရိိတ္သတ္မ်ားအား ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ပအို၀္းေက်းလက္ေတာရြာတြင္ သတို႔သား၊ သတုိ႔သမီးမ်ားကုိယ္တုိင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေဆြမ်ဳိးမ်ားထံ တစ္ရြာ၀င္ တစ္ရြာထြက္ လုိက္လံကန္ေတာ့ရေသာ မဂၤလာပြဲအစဥ္အလာ မ်ားလည္းရွိပါသည္။
ပအို၀္းစာေပ ျပန္႔ပြားေရးကို ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားက ဦးေဆာင္၍ ပအုိ၀္းစာေပဆရာျဖစ္သင္တန္း (ဗဟုိ)ကုိ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ဦးေဆာင္ကာဖြင့္လွစ္ေပးလ်က္ရိွသည္။ ဤဆရာျဖစ္သင္တန္းမွ ဆင္းလာေသာ ဆရာ/ဆရာမမ်ားသည္ ေက်းရြာအလုိက္ ေႏြရာသီတြင္ ပအုိ၀္းစာေပသင္ၾကားေပးရပါသည္။ စာေပသင္ၾကား ၿပီးေနာက္ ဆုေပးပြဲအခမ္းအနားမ်ားကုိ စည္ကားစြာက်င္းပကာ စာေအာင္ဆု ဆုေပးျခင္းမ်ား သာမက ရြာအလုိက္ ယဥ္ေက်းမႈအကမ်ားကုိလည္း ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္ေစၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထားေသာလူမ်ဳိးပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါသည္။
နန္းရက္ခိြဳ,
Like On Facebook
Follow On Twitter
Subscribe On RSS