“သူခိုး၊ ဓါးျမထက္ ဆိုးတဲ့ရန္သူ”

ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၆)ရက္

ေႏြရာသီလို႔ ဆိုလိုက္သည္ႏွင့္ ပူျပင္းေသာ ရသကိုေပၚလြင္ေစပါသည္။ ေႏြရာသီ၏ ပူျပင္းလွေသာ ဒဏ္ေၾကာင့္ သစ္ပင္မ်ား၊ ပန္းပင္မ်ား၊ စသည့္အပင္မ်ား၏ သစ္ရြက္မ်ား အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ေျခာက္ေသြ႔ကာ ေျမခခဲ့ရေပသည္။ ေခ်ာင္း၊ ျမစ္၊ အင္းအိုင္ စသည့္ေရမ်ား ခန္းေျခာက္လာကာ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားလည္း ေရအခက္အခဲမ်ား ႀကံဳေတြ႔ရမည္ပင္ျဖစ္သည္။

ပူျပင္းလွသည့္ ေနေရာင္ျခည္ေအာက္တြင္လည္း ေခၽြးတစီးစီးက်ကာ စား၀တ္ေနေရး၀မ္းစာအတြက္ ႀကိဳးစားပမ္းစားလုပ္ကိုင္ လံုးပန္းေနရေသာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားလည္း အထူးပင္ ဂရုစိုက္ရေပမည္။ ၄င္းအပူဒဏ္ေၾကာင့္ အပူရွပ္ျခင္း၊ ေခၽြးထြက္လြန္ျခင္း၊ ေခၽြးငုပ္သြားျခင္း စသည့္ေရာဂါမ်ား ရတတ္ေပသည္။ ပူျပင္းသည့္ ေန႔မ်ားမွာ အရက္ေသစာ ေသာက္စားတတ္သူမ်ားလည္း ေရပိုငတ္ေစသည့္အျပင္ အပူရွပ္ျခင္း ျဖစ္ေပၚေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ေစလိုပါသည္။ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြး၊ ႏုႏုထုထု၊ ၀င္း၀င္းပပ၊ ရႊင္းရႊင္းလဲ့လဲ့ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ အသားရည္ပိုင္ရွင္လည္း အျပင္ထြက္လွ်င္ ေနပူဒဏ္ ကာကြယ္ရန္အတြက္ ထီး(သို႔မဟုတ္) ဦးထုပ္ေဆာင္းသင့္သည္။

ပြင့္လင္းရာသီဆုိသည့္ေႏြရာသီကာလသည္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ကာလ ျဖစ္သည့္အတြက္ မိိမိတို႔ကေလးမ်ားကို မီးေဆာ့မကစားရေလေအာင္ မီးျခစ္ကအစ ဂစ္အိုးမ်ား၊  အားသြင္းႀကိဳးမ်ား၊ လမ္းသြားလမ္းလာ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္သည့္ အက်င့္မ်ားကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ မလုပ္သင့္၊ မထားသင့္ေသာ ကာလျဖစ္သည္။

မိမိတြင္ရွိေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာေရႊေငြရတနာမ်ားကို ရန္သူဓါးျပသူခိုးလုယက္ရာတြင္ အနည္းနဲ႔အမ်ားစားစရာ က်န္ရွိပါေသာ္လည္း မီးေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ႀကံဳသည့္အခါ၀ယ္ ဘာမွ်စားစရာထားစရာမရွိပဲ အတိဒုကၡေရာက္ ၾကရေလသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံးေနရာအႏွံ႔အျပားသည္ မီးေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ပုိင္ပစၥည္း ဥစၥာႏွင့္တကြ ႏုိင္ငံေတာ္ဘ႑ာေျမာက္မ်ားစြာ ဆုံးရွဳံးရေလသည္။ ေလျပင္းမုန္တိုင္းတုိက္ျခင္း၊ မီးၾကြင္း မီးက်န္မ်ားထားျခင္း၊ ေပါ့ေလ်ာ့ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ မျဖစ္သင့္သည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ား  ျဖစ္တတ္သည္ကို လူတိုင္းဂရုစိုက္ရမည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။

မီးေဘးအႏၱရာယ္ႏွင့္ မလြဲမေသြ ႀကဳံလာမိပါက ပ်က္စီးဆုံးရွဳံးမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသက္သာေစရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း၊ သဲအိတ္ေရအိတ္မ်ားခ်ိတ္ထားျခင္း၊ လုပ္ငန္းမ်ားကို မလြဲမေသြလုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

မီးေဘး၏ဆိုးရြာေသာသက္ေရာက္မႈမ်ားကိုေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံမီးသတ္တပ္ဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ေရွာင္စရာေဆာင္စရာမ်ားကို ဖတ္ရႈေလ့လာမွတ္သားထားရမည္ျဖစ္ၿပီး မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔ႏွင့့္ ဆက္သြယ္ႏုိင္သည့္ အေရးေပၚဖုန္းနံပါတ္မ်ားကိုလည္းထားရွိရမည္ျဖစ္သည္။

အခ်ိဳ႕ေသာေက်းရြာမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ့နယ္မ်ားတြင္ မီးေဘးအႏၱရာယ္ မက်ေရာက္ရေလေအာင္ မီးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အိမ္တိုင္းလုိက္နာရမည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကိုထုတ္ျပန္ထားေလသည္။ ထုိထုတ္ျပန္ထားသည့္အတိုင္း လိုက္နာၾကသည့္အခါ မ်ားစြာစိတ္သက္သာရာရရွိေလသည္။

မီးဟူသည္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ အသုံး၀င္သကဲ့သုိ႔ ရန္သူငါးပါးထဲတြင္ တစ္ပါး အပါအ၀င္ ျဖစ္ေလသည္။ မီးေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ရာတြင္ မိမိေနထိုင္ရာေဒသအလိုက္ လူေနမႈ အေျခအေနမ်ားကိုၾကည့္ၿပီးဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုမမွားရေလေအာင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ားအစီအမံမ်ားႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းကိရိယာမ်ားကိုႀကိဳတင္ထားရွိရမည္ျဖစ္သည္။

ေႏြရာသီကာလ၏ အေၾကာက္ရဆံုးေသာ၊ အလြန္ပင္ ဂရုစိုက္ရမည့္အရာမွာ မီးေဘးအႏၱရာယ္ ပင္ျဖစ္ သည္။ မီးေလာင္မူျဖစ္လွ်င္ အလြန္ပင္ထိန္းရခက္သည္။ မီးျခစ္ဆံတစ္ဆံဟာ ဖေယာင္းတုိင္ မီးထြန္းလင္းႏိုင္ သကဲ့သ႔ို၊ ေလာင္ကၽြမ္းႏိုင္ေသာ ေလာင္စာကို ေတြ႔ရွိပါကလည္း ျပာအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါသည္။ မီးျခစ္ဆံတစ္ဆံလည္း ေၾကာက္စရာေကာင္းသကဲ့သို႔ ေျမြေသးေပမည့္လည္း အဆိပ္ရွိပါသည္။ “ အမိႈက္ကအစ ျပသဒ္မီးေလာင္” ဆိုသကဲ့သို႔ အေသးအမႊား အမိႈက္ကအစ အကုန္လံုးေျပာင္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း “ မီးေဘးေရွာင္ မေလာင္ခင္တား၊ သင့္ေၾကာင့္ မီးမေလာင္ပါေစႏွင့္” စသည့္ စကားပံုမ်ား ေပၚထြန္းလာေစခဲ့သည္။

ဥတုရာသီေတာကိုမွီ၏ ဆိုသည့္အတုိင္း သဘာ၀ေတာေတာင္မ်ား ေရေျမအရင္းအျမစ္မ်ား၊ ေဂဟစနစ္မ်ား မပ်က္စီးရေလေအာင္ မီးကိုသတိထားၾကရမည္။ ေတာမီး႐ႈိ႔ျခင္း၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္း၊ ထင္းေလာင္စာ အလြန္အကၽြံအသုံးျပဳျခင္းမ်ားကို အတတ္ႏုိင္ဆုံးေရွာင္ၾကဥ္၍ ေက်းရြာမွာျဖစ္ေစ၊ ၿမိဳ႔ျပတြင္ျဖစ္ေစ သစ္ပင္မ်ား ျပန္လည္စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္မွသာလွ်င္ လူ႔ေလာက လူ႔ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သတၱ၀ါမ်ား အပါအ၀င္ လူေနထုိင္မႈ အားလုံးတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေပးၿပီးသား ျဖစ္ေၾကာင္းေရးသားတင္ျပရင္း “ ရန္သူငါးပါးထဲမွာ၊ အင္မတန္၊ ဆိုး၀ါးလွတာ၊ မညွာတာ၊  ဘယ္သူမွမေထာက္တာ၊ သူခိုးဓါးျမထက္ ဆိုးတဲ့၊ ရန္သူဟာ၊ ဒီဇမၻဴတခြင္မွာ၊ ရန္သူမီးကို၊ အစဥ္အၿမဲ၊ သတိျပဳပါ” ေတးသံရွင္ဦးထြန္းေရႊ သီဆိုခဲ့သည့္ “မီးသတိျပဳပါ” သီးခ်င္းကိုညဥ္းသြားရင္း သူခိုး၊ ဓါးျမထက္ဆိုးတဲ့ ရန္သူ မီးေဘးအႏၱရာယ္ ေဆာင္းပါးကို နိဂုံးကမၸတ္ အဆုံးသတ္လုိက္ရေလသည္။

နန္းဟြမ္ေပး (ေတာင္,ကီ;ဆ,ကြဥ္;)