ရန္ေအာင္ေတာင္တန္းေပၚရွိ ပအိုဝ္းေဒသ၏ ရႈခင္းအလွအပမ်ားကို လာေရာက္ၾကည့္ရႈခံစားလွည့္ပါ ညီေနာင္တုိင္းရင္းသားအေပါင္းတုိ႔

ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၅)ရက္

လြန္ခဲ့ေသာတစ္ပတ္က မိမိသည္ ပအိုဝ္းေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ သုေတသနစာ တမ္းျပဳစုႏုိင္ရန္ ေက်ာက္တလံုးႀကီးေဒသခံ မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ ေက်ာက္တလံုးႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ျဖဴငယ္ - ထီဖူး - ထီဝါးမြဴးဘက္သို႔ အမွတ္မထင္ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး အဆုိပါေဒသမ်ား၏ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေနမႈမ်ားကို မယံုၾကည္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အစစအရာရာတုိးတက္လာသည္ကို ျမင္ေတြ႕ ရျခင္းေၾကာင့္ အံ့ၾသမွင္သက္စြာျဖစ္မိကာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳေရးသားလိုေသာဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။ သ႔ုုိေသာ္ မိမိသည္အဆုိပါေဒသမွ ေဒသခံမဟုတ္ေသာ ပင္ေလာင္း (စႏၱာ;ခမ္း)ဘက္က ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ သမိုင္းအေထာက္ အထားမ်ား စာအေရးအသား၊ အသံုးအႏႈန္းမ်ား၏ အားနည္းခ်က္မ်ားပါခဲ့လွ်င္လည္း မိမိအား သားတပည့္ကဲ့သို႔တစ္ဖံု၊ အေတြ႕အႀကံဳႏုနယ္ေသးသည့္ လူငယ္တစ္ဦးကဲ့သုိ႔တစ္မ်ိဳး ေမတၱာတရား ေရွ႕ထားကာ ခြင့္လြတ္ၾကပါလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။

“ ျဖဴငယ္ဆုိသည့္ေဒသသည္ ယခင္ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ကာလတုန္းက ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ ျဖားတန္စင္ဖါေအာင္ခမ္းထီတုိ႔ စခန္းခ်တည္းခိုခဲ့သည့္ေနရာျဖစ္သကဲ့သို႔ ေရွးေဟာင္း သမိုင္းဝင္ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ား ကိန္းဝပ္စံပယ္ေတာ္မူရာ ေဒသလည္းျဖစ္သည္”ဟု ျဖဴငယ္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္မွ မိန္႔ၾကားခ်က္အရသိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးကာလတြင္ လူသူအေရာက္ ေပါက္နည္းပါးေနသကဲ့သို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူၿပီးသည့္တုိင္  လြန္ခဲ့ေသာ(၁၅)ႏွစ္ဝန္းက်င္ခန္႔ကပင္ လူသူအေရာက္ နည္းပါးေနေသးသည္။ ယခင္က အဆိုပါ ျဖဴငယ္ - ထီဖူး - ထီဝါးမြဴးလမ္းကို ေက်ာက္တလံုးႀကီးေဒသရွိ ေက်းရြာမ်ားမွ မိဘျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အပိုင္းလိုက္ကို ရြာအလုိက္ ကုိယ္ထူကိုယ္ထစနစ္ျဖင့္ လုပ္အားေပးၾကကာ ဝိုင္းဝန္းေဖာက္လုပ္ျပဳျပင္ရသည့္ လမ္းလည္းျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ သိရွိရျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ မၾကာေသးေသာ ကာလသံုးႏွစ္ဝန္းက်င္ခန္႔က ရွမ္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ပအိုဝ္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ၊ ေဒသဦးစီးဥကၠ႒တုိ႔၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ လမ္းတံတားမ်ားႏွင့္ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တစ္စိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္လာၾကကာ ယခုအခါတြင္ က်ယ္ျပန္႔လွေသာ ေက်ာက္ေခ်ာလမ္းမ်ားသည္လည္း ရြာတြင္းအထိေရာက္ရွိလာၾကၿပီး ေဒသထြက္ကုန္မ်ားကိုလည္း ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္မ်ားျဖင့္ အခ်ိန္အခါမေရြး လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕စြာ သယ္ေဆာင္ႏုိင္ၿပီျဖစ္သကဲ့သို႔ ေဒသခံမ်ားအတြက္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးအစရွိေသာ အေရးအရာကိစၥမွန္သမွ်ကို ေန႔ညအခ်ိန္ခါမေရြး ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ျဖဴငယ္မွ ထီဖူးကိုလည္း အဆုိပါကဲ့သို႔ ေက်ာက္ေခ်ာလမ္းျဖင့္ ေျဖာင့္ျဖဴးသာယာစြာျဖတ္သန္းသြားလာႏိုင္ၿပီျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ထီဖူးမွထီဝါးမြဴးကိုလည္း တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း သြားလာႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္။ ထူးျခားသည္မွာ ထီဝါးမြဴးေက်းရြာသည္ သနပ္ဖက္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာ ေဒသပီပီ တစ္အိမ္မွတစ္အိမ္သုိ႔ ကူးလူးသြားလာရာတြင္ ေတာင္ေပၚေက်းရြာျဖစ္သည္ကတစ္မ်ိဳး တစ္အိမ္ႏွင့္တစ္အိမ္ ဆက္သြယ္ရာတြင္လည္း ေဝးကြာေနသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ အဆုိပါေက်းရြာတြင္းလမ္းမ်ားသည္ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕စြာျဖင့္ အိမ္ေျခ ရင္းအထိ လမ္းမ်ားေပါက္ေနၿပီျဖစ္သည္ကို ျမင္ေတြ႕ရျခင္းေၾကာင့္ မိမိတုိ႔အတြက္ အ့ံၾသမွင္သက္ စြာျဖစ္ရျပန္သည္။ အဆုိပါလမ္းသည္ ေက်ာက္တလံုးႀကီးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕နယ္တုိ႔ ဆက္သြယ္ထားသည့္ၿမိဳ႕နယ္ခ်င္းဆက္ လမ္းျဖစ္သကဲ့သို႔ ေဒသခံပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ အင္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈကို သက္ေသထူေပးေနသည့္ လမ္းလည္းဆုိႏုိင္ပါသည္။

မိမိတုိ႔က ထီဝါးမြဴးေရာက္သည္ႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးကိုသြားေရာက္ကန္ေတာ့ၿပီး ေဒသ၏ အေျခအေနမ်ားကိုေမးျမန္းရာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးက႑သည္ အရင့္အရင္ထက္စာရင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာသည္ကို ဝမ္းသာအားရစြာေျဖၾကားေနၾကသည့္ ပံုရိပ္မ်ားကို ေမးျမန္းသူမိမိတုိ႔ အတြက္ အေပ်ာ္ေတြကူးစက္လာေစတာအမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းတြင္ ခရီးတစ္ ေထာက္နားၿပီး ေတာင္ထိပ္မွအေနာက္ဖက္ကိုလွမ္းၾကည့္ေသာ္ စိမ္းျပာျပာျဖစ္ေနေသာ အင္းေလး ေရျပင္ႏွင့္အတူ ေဖာင္ေတာ္ဦးျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ အျခားေသာတန္ခိုးႀကီးျမတ္စြာဘုရားမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္မ်ား၊ စက္ေလွမ်ား၊ ေလွမ်ားျဖင့္သြားလာလႈပ္ရွားေနၾကသည္ကို မႈန္ျပျပ ျမင္ေတြ႕ေနရ သည္။ ထို႔အတူပင္ အေရွ႕ဖက္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္လိုက္ျပန္ေတာ့ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြးႏွင့္ အေသာကမင္းႀကီး ႏွင့္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး၏ ကုသိုလ္ေတာ္ျဖစ္ၿပီး အစုအၿပံဳလိုက္ တည္ထားကိုးကြယ္ထားေသာ ေရွးေဟာင္းသမုိင္းဝင္ ေမြေတာ္ကကၠဴဘုရားကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ဖူးေတြ႕ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေမြေတာ္ကကၠဴဘုရားေျခေတာ္ရင္းကို ေကြ႕ေကာက္ကာ ရစ္ေခြေနေသာ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အသက္ေသြြးေၾကာျဖစ္ေသာ နမ့္တဘက္ေခ်ာင္း၏ လွပစြာစီးဆင္းေနသည့္ျမင္ကြင္းကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ရျပန္သည္။ 

ထို႔အျပင္ရွမ္းျပည္၏ ဒုတိယအင္းေလးဟု လူသိမ်ားၿပီး တစ္အိမ္ႏွင့္တစ္အိမ္ေလွျဖင့္ သြားလာေနၾကေသာ ညီေနာင္ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ားစုစည္းေနထိုင္ရာ ပုန္းအင္းေဒသကို လည္းေကာင္း၊ ပအိုဝ္းလူမ်ိဳးတို႔၏ကုန္စည္မ်ားစုစည္းရာ ဆုိက္ေခါင္ေဒသႏွင့္ စိမ္းရႊင္ရႊင္အေရာင္ႏွင့္ အတန္းလိုက္ျဖစ္ေနေသာ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏  အသည္းႏွလံုးျဖစ္ေသာ မဲနယ္ေတာင္တန္းမ်ားကို စိတ္ၾကည္ႏူးဖြယ္ထပ္မံ ျမင္ေတြ႕ရျပန္သည္။ ေျမာက္ဘက္ကိုလွမ္းၾကည့္ေသာ္ ရွမ္းျပည္နယ္၏ၿမိဳ႕ေတာ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို တစ္ဝက္တစ္ပ်က္ ျမင္ေတြ႕ရသည့္ပံုရိပ္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္ကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ျပန္ေသာ္ ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖားတန္စင္ဖါေအာင္ခမ္းထီ၏ ဇာတိ ခ်က္ေၾကြ ေမြးရပ္ေျမျဖစ္ေသာ ေက်ာက္တလံုးႀကီးေဒသ၏ အလွသည္လည္း ကမၻာေက်ာ္ပန္းခ်ီ ဆရာမွ စိတ္ကူးယဥ္ေရးဆြဲထားသည့္ ပန္းခ်ီကားအလားသ႑ာန္ျဖင့္ လွပေနျပန္ပါေတာ့သည္။ 

ထို႔အျပင္ ယခုအခါ ပအိုဝ္းေဒသ ေက်းရြာလူထုပူးေပါင္းပါဝင္ေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္း (Community Involved Tourism Pa-O Region – CITPAR)ကိုလည္း အေကာင္အထည္ထာခဲ့ၿပီး ယေန႔တြင္ လာေရာက္တည္းခိုေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပခရီးသြားမ်ားျဖင့္ စည္ကားေနၿပီျဖစ္သည္။ ေျခလ်င္ေတာင္တက္ခရီးမ်ားကို ဝါသနာပါေသာသူမ်ား၊ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ေနထုိင္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အနီးကပ္လာေရာက္ေလ့လာလိုေသာသူမ်ားႏွင့္ ပအိုဝ္းေဒသ၏အလွအပမ်ားကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၾကည့္ရႈျမင္ေတြ႕လိုသူမ်ားအေနျဖင့္ အဆိုပါခရီးသြားလုပ္ငန္းမွ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ရိုးရာအိမ္မ်ားတြင္ အခ်ိန္အခါမေရြး လာေရာက္တည္းခိုႏုိင္ပါေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားမွေျပာျပၾကသည္ကို ၾကားသိရပါသည္။ ထို႔အတူပင္ ေညာင္ေရႊ၊ အင္းေလးေဒသမွ ေက်ာက္တလံုးႀကီးေဒသ၊ ေမြေတာ္ကကၠဴဘုရားသို႔ ေျခလ်င္ခရီးလာေရာက္လုိသူတုိင္းလည္း ဝန္ေဆာင္မႈေပးေနၿပီဟုလည္း ထပ္မံၾကားသိရပါသည္။ အဆုိပါခရီးသြားလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ဝင္ေငြမ်ားအျပင္ ေဒသခံပအိုဝ္း တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ဝင္ေငြကိုလည္း တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ ရွာေဖြေပးေနသည္ကို ဝမ္းသာ အားရဖြယ္ ၾကားသိရျပန္ပါေသးသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျဖဴငယ္ေရွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ဘုရားကိုဖူးေမွ်ာ္လုိသူမ်ား၊ ရန္ေအာင္ေတာင္တန္း ေပၚရွိပအိုဝ္းေဒသ၏ ရႈခင္းအလွအပမ်ားႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေနမႈမ်ားကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ျမင္ေတြ႕လိုသူမ်ား၊ ေျခလ်င္ေတာင္တက္ခရီးမ်ားကို ဝါသနာထံုေသာသူမ်ား၊ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ေနထုိင္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အနီးကပ္လာေရာက္ေလ့လာလိုေသာသူမ်ားႏွင့္ ပအိုဝ္းေဒသ၏အလွအပမ်ား၊ အင္းေလးေဒသ၏အလွအပမ်ား၊ ပုန္းအင္းေဒသ၏ အလွအပမ်ားႏွင့္ အျခားအျခားေသာ ရႈခင္းအလွအပပံုရိပ္မ်ားကို ၾကည့္ရႈျမင္ေတြ႕လိုသူမ်ားအေနျဖင့္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕မွ ကားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆုိင္ကယ္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စက္ဘီးျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေျခလ်င္ခရီးျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ရန္ေအာင္ေတာင္တန္းေပၚရွိ ပအိုဝ္းလူမ်ိဳးတို႔အမ်ားစု ေနထုိင္ ရာ ျဖဴငယ္ - ထီဖူး - ထီဝါးမြဴးေဒသကို တစ္ခါတစ္ေခါက္ေလာက္ အေရာက္လွမ္းခဲ့ပါဟု ေဒသခံပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားကိုယ္စား ေဖာ္ေရြလိႈက္လွဲပ်ဴငွာစြာ ဖိတ္ေခၚလိုက္ရပါသည္။

ခြန္ေယြးယဲင္
(ခမ္းစႏၱာ;ေဟ့,)