စည္းကမ္းႏွင့္ဥပေဒ

ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၁)ရက္

ဥပေဒဟူသည္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရအုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားႏွင့္ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားလိုအပ္ခ်က္ အေပၚတြင္မူတည္ၿပီးေျပာင္းလဲလာသည့္ ဥပေဒႏွင့္ေခတ္အေျခအေနျဖင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားလိုလားမွဳအေပၚမွာမူတည္ၿပီး အသစ္ေရးဆြဲျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္းဥပေဒဟူ၍ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။

တနည္းဆိုရေသာ္ Common Law System ႏွင့္ Civil Law System ဆိုၿပီးႏွစ္မ်ိဳးေတြ႔ရွိပါသည္။ Comman Law ကို အဂၤလိပ္ရိုးရာဥပေဒလို႔ေခၚၾကၿပီး အဂၤလန္ႏုိင္ငံႏွင့္ သူ႔ကိုလိုနီျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာလက္ရိွအသုံးျပဳေနၾကပါသည္။ Civil Law ကိုေတာ့ ဥေရာပကုန္းမႀကီးဥပေဒ Continental Law လို႔ေခၚဆုိၿပီး ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီစတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ဘယ္ဂ်ီယံ၊ စပိန္၊ လက္တင္အေမရိက ႏုိင္ငံေတြအျပင္ အာရွမွာဆိုရင္ျဖင့္ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား၊ တရုတ္စသည့္ ႏုိင္ငံေတြမွာလက္ရွိက်င့္သုံးေနပါသည္။

ဥပေဒသည္ စည္းကမ္းကဲ့သို႔မတည္ၿမဲပဲအၿမဲေျပာင္းလဲလွ်က္ရွိသည္ စည္းကမ္းသည္ ကမၻာဦးကပင္ လူသားတုိ႔ လိုက္နာက်င့္သုံးရေသာက်င့္၀တ္ျဖစ္သည္။ တပ္တြင္းစည္းကမ္းေဖါက္ဖ်က္ေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ တန္ဖိုးမဲ့ေလေတာ့သည္။ ၀ိနည္းစည္းကမ္းကို ေဖါက္ဖ်က္ေသာရဟန္းမ်ားသည္လည္း တန္ဖိုးမဲ့ရေလသည္။ ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖါက္ေသာ ျပည္သူမ်ားသည္လည္း တန္ဖိုးမဲ့ၿပီးေလာကအျပစ္ သံသရာအျပစ္မ်ားကိုခံစားရေသာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္တို႔၏အသက္သည္စည္းကမ္း၊ ရဟန္းတို႔၏အသက္သည္၀ိနည္း၊ မိဘျပည္သူတို႔၏ အသက္သည္ ဥပေဒဟုဆိုရသည္။

ဥပေဒသည္ တိုင္းသူျပည္သားတို႔၏ မွီခိုအားထားရာက်င့္၀တ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းတရားေရးအတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ အဓိကအခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေနေသာ္လည္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ အလြန္ခက္ခဲေသာလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

မိဘျပည္သူမ်ား၏အက်ိဳးစီးပြားကိုထိေရာက္စြာကာကြယ္ေပးဖို႔အတြက္ တရားစီရင္ေရးဟာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးကလႊမ္းမိုးခံရမွဳ၊ စြက္ဖက္ခံရမွဳကင္းရွင္းဖို႔လိုၿပီး၎အရာသည္ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ေရး (Judicial Independence) ပင္ျဖစ္သည္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ဥပေဒႏွင့္ တရား႐ုံးတို႔သည္အျပစ္ရွိသူမ်ားကိုအျပစ္ေပးျခင္း၊ အမ်ားျပည္သူမ်ားအၾကားအျငင္းပြားမွဳမ်ားကိုေျဖရွင္းျခင္းအလုပ္တင္မကပဲအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ဥပေဒကိုေက်ာ္လြန္ေဆာင္ရြက္ျခင္းေၾကာင့္ နိုင္ငံသားမ်ားနစ္နာမွဳမရွိရေလေအာင္၊ လူမ်ားစုအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစေရးအေၾကာင္းျပဳၿပီး လူနည္းစုႏွင့္လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ရသင့္ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးမ်ားမဆုံးရွုံးရေလေအာင္ ကာကြယ္ေပးရသည့္ေနရာေတြလည္းျဖစ္သည္။

"လူတိုင္းမွာစည္းကမ္းရွိလွ်င္ ဥပေဒမလို စည္းကမ္းမရွိလွ်င္ ဥပေဒလည္းအလကား"ဆိုသည့္စကားကိုလည္းစဥ္းစားရမည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ စည္းကမ္းကိုလိုက္နာသူမ်ားသည္ အမ်ားသူငါ ေလးစားတန္ဖိုးထား၍ အခ်ဳပ္၊ အက်ဥ္းေထာင္က်ေရာက္ႏုိင္ေသာ ျပစ္ဒဏ္မ်ားမခံစားရသည့္အတြက္ စည္းကမ္းရွိလွ်င္ ဥပေဒမလိုဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။

စည္းကမ္းမရွိသူတို႔သည္ ဥပေဒကိုလည္းမေလးစား လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ကို မရိုေသမေလးစား ျဖစ္ခ်င္တိုင္းျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ၎ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ဥပေဒသည္ အလကားျဖစ္ရေလသည္။ စည္းကမ္းသည္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္တြင္ မရွိမျဖစ္ လူတိုင္းထားရွိရမည့္ က်င့္၀တ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စည္းကမ္းရွိမွ တန္ဖိုးရွိမည္၊ စည္းကမ္းသည္ လူ၏တန္ဖိုးဟူေသာ ဆိုရုိးစကားကိုေနရတိုင္းလိုလိုေတြ႔ျမင္ေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

စည္းကမ္းဟူသည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ စည္းကမ္း၊ မိသားစုတြင္းစည္းကမ္း၊ တစ္ရြြာတစ္ေက်းအတြက္စည္းကမ္းဆိုၿပီးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိရာလုိက္နာသူမ်ားအဖို႔ အလြန္တန္ဖိုးရွိၿပီးဥပေဒကဲ့သို႔ လူသားမ်ားကိုအုပ္ထိန္းေသာအရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူတိုင္းလိုက္နာလွ်င္ ဥပေဒမလို ဟုဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။

အစားအေသာက္ အေျပာအဆိုအေနအထုိင္မွအစစည္းကမ္းသည္ လူသားတို႔အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးပါေသာ္လည္း က်ဴးလြန္ေဖါက္ဖ်က္သူမ်ားအဖုိ႔ ေလာကကိုအေရာင္ဆိုးသည့္အတြက္ ေလာကျပစ္ဒါဏ္သာခံရသည္။

ဥပေဒသည္ကား"ဥပေဒကိုသင္မသိနားမလည္ပါကဥပေဒကသင့္ကိုခြင့္လြတ္လိမ့္မည္မဟုတ္"ဆုိသည့္အတိုင္းဥပေဒသည္ စည္းကမ္းကဲ့သို႔မဟုတ္ပဲ က်ဴးလြန္ေဖါက္ဖ်က္သူမ်ားသည္ အက်ဥ္း၊ ေထာင္က်ခံရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူတိုင္းသိထားသင့္သည့္ စည္းမ်ည္း၊ စည္းကမ္းတစ္ခုျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ ေလာကအျပစ္မ်ား ရာဇ၀တ္သားမ်ား ဥပေဒသားေကာင္မ်ားမျဖစ္ရေလေအာင္ လူ႔ေဘာင္လူ႔က်င့္၀တ္တရားမ်ားျဖစ္ေသာ စည္းကမ္းကို မိမိတို႔ဘ၀အရြယ္အလိုက္ အထိုက္အေလ်ာက္ လိုက္နာက်င့္သုံးၿပီးေလာကေကာင္းက်ိဳးမ်ားကိုသယ္ပိုးႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံသားေကာင္းသမီးမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစေၾကာင္းရည္ရြယ္၍ တုိက္တြန္းရင္းအဆုံးသတ္လိုက္ရပါသည္။

ခြန္ေအာင္ထိြဳက္ေဗြ
က်မ္းကိုး။ ။ေဇယ်ာေအးခ်ိဳ