စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္လာမည့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား

ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၆)ရက္

ဖိစီးမႈသည္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္လူ႕သမိုင္းစတင္ကတည္းက ျဖစ္ေပၚတည္ရွိခဲ့သည့္နည္းတူ ဘဝတစ္ခုစတင္ၿပီဟုဆိုသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ဖိစီးမႈကလည္း တြဲလ်က္ပါရွိၿပီးျဖစ္သည္။ ဖိစီးမႈသည္ ဘဝႏွင့္အတူေမြးဖြားလာျခင္းျဖစ္ၿပီး ကေလးဘဝတြင္ပင္ ဖိစီးမႈတစ္စုံတစ္ရာ သူ႔အဆင့္ႏွင့္သူရွိေနတတ္၏။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းသို႔ ဖိစီးမႈစတင္ဝင္ေရာက္လာေသာအခ်ိန္သည္ လူတို႔ယဥ္ေက်းမႈကို စတင္ေျခရာ ေကာက္မိခ်ိန္ေလာက္မွာပင္ျဖစ္သည္။ ဖိစီးမႈ (stress) ဆိုေသာစကားလုံး၏ရင္းျမစ္သည္ ေရွးေဟာင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း(၁၀၀၀)နီးပါးတြင္ ေရွးေဟာင္း ေနာ္မန္လူမ်ိဳး၏ ဘာသာစကား estress ဆိုေသာစကားလုံးျဖစ္သည္ဟု ဆရာမေခးလုကေျပာထားသည္ကို ေလ့လာမွတ္သားရပါသည္။ ဖိစီးမႈသည္ "ေန႔စဥ္ဘဝ၏ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈ" ဟု SEYLE ကဆိုခဲ့သည္။ လူတစ္ဦး၏ ေန႕စဥ္ဘဝတြင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေသာ မည္သည့္ဖိအားမဆို ဖိစီးမႈျဖစ္သည္။ ဖိစီးမႈဆိုသည္မွာ "လူတစ္ေယာက္ သူမျဖစ္လိုေသာ၊ မျဖစ္ခ်င္ေသာ(သို႔မဟုတ္) သူ႔စိတ္နဲ႔သူ႕ခႏၶာက လက္မခံခ်င္တာကို မလႊဲမေရွာင္သာ လက္ခံလိုက္ရသည့္အတြက္ သူ႔စိတ္တြင္ ျဖစ္ေပၚခံစားမႈမွန္သမွ်သည္" ဖိစီးမႈပင္ျဖစ္သည္။ စာေရးဆရာေအာင္လိႈင္ကလည္း စိတ္ဖိစီးမႈ၏အဓိပၸာယ္ကို "ဖိအားေပးခံရတဲ့အေျခ အေနကေန လြန္ကဲသြားတဲ့အခါ စိတ္ဖိစီးႏွိပ္စက္ျခင္းျဖစ္ေပၚလာတယ္"ဆိုတဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ဖြင့္ဆိုထား သည္။ အမွန္တကယ္ဖိအားေပးခံရျခင္းမ်ား လြန္ကဲလာသည့္အခါတြင္ မေကာင္းသည့္အေျခအေနအေပၚ ႏိုင္နင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္းမရွိေသာေၾကာင့္ ဖိအားေပးခံရေသာအေျခအေနသည္ ဖိစီးႏွိပ္စက္ခံရသည့္ အေျခအေနအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားေလ့ရွိသည္။

အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႔သည္ ေန႔စဥ္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနတတ္၏။ မိမိကိုယ္မိမိ ဘာမွန္းမသိဘဲ စိတ္တထင့္ထင့္ရွိေနတတ္၏။ ဖိစီးမႈသည္ မိမိတို႔ဘဝတြင္ ေန႔စဥ္ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ ရွဴပ္ေထြးမႈမ်ားကိုပါ ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ဖိစီးမႈသည္ ဘဝ၏ အျခင္းအရာတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္လာေသာကာလတြင္ ဖိစီးမႈတစ္စုံတစ္ရာေတြ႕မွ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ျပဳလုပ္သည္ထက္ ဘဝအစမွ အဆုံးတိုင္ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံးကို ေလ်ာ့ပါးေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းသည္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ဖိစီးမႈခံရေသာသူသည္ ေန႔စဥ္ဘဝတြင္ မလိုလားအပ္ေသာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မက်န္းမာမႈ၊ စိတ္ေမာပန္းျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ စိတ္တိုျခင္း၊ စိတ္ညိႈးငယ္ျခင္းႏွင့္ အရက္ေသစာေသာက္ စားတတ္ျခင္းတို႔ျဖစ္၏။ ဖိစီးမႈဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္သူတို႔သည္ အလုပ္ခြင္ဖိစီးမႈကို ထိန္းကြပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူသည္ က်န္းမာသူလူတစ္ေယာက္ျဖစ္လာရန္ အလြန္အလားအလာေကာင္းသည္ဟု ဆရာခ်စ္စံဝင္းက ဆိုသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔သည္ ဖိစီးမႈကို ဘဝအပိုင္းအျခားအလိုက္ ဖိစီးမႈေဝဒနာ စိတ္ခံစားမႈအေျခအေနအလိုက္ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကျခင္း၊ ညိႈးငယ္ျခင္းႏွင့္ သိမ္ငယ္ျခင္းစသည့္ ဖိစီးမႈအနည္းႏွင့္အမ်ားရွိၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို႔၏ မေကာင္းေသာစိတ္ခံစားမႈမ်ားကို နားလည္ႏိုင္စြမ္း၊ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚေစေသာ အေျခအေနအေပၚ ကိုယ္တိုင္သိရွိၿပီး သတိမူႏိုင္စြမ္းမ်ားသည္ စိတ္ဖိစီးမႈကိုထိေရာက္စြာတုံ႔ျပန္ႏိုင္စြမ္း၊ အေကာင္းဆုံးကိုင္တြယ္ႏိုင္စြမ္းမ်ား ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။

လုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားသည္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံးအလိုက္ျဖစ္ေစ၊ လုပ္ငန္းလုပ္သူတစ္ဦးစီအလိုက္ျဖစ္ေစ ျဖစ္ေပၚႀကံဳေတြ႕႔ရသည့္အေျခအေနဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာ တတ္သည့္ စိတ္ဖိစီးမႈပုံစံျဖစ္ပါသည္။ သင္အေနျဖင့္ လက္ေအာက္ဝန္ထမ္း၊ မန္ေနဂ်ာ၊ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး (Supervisor)၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးကင္းလုံၿခံဳေရးကြ်မ္းက်င္သူ၊ အလုပ္ရွင္တစ္ဦးဦးျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ စိတ္ဖိစီးမႈကလည္း အၿမဲတေစ ရွိေနမွာျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစေသာ အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာကိစၥျပႆနာကိုေသခ်ာစြာေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းမရွိေသးလွ်င္ မူလျပႆ  နာထက္ပို ႀကီးထြားလာႏိုင္တတ္သည္။

မိသားစုဝင္ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္ခြင္အတြင္းႀကံဳေတြ႕ရသည့္ အေျခအေနအေၾကာင္း တရားအမ်ိဳးမ်ိဳးမ်ားသည္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစရာမ်ားကို တျဖည္းျဖည္းျမင့္မားေအာင္ တည္ေဆာက္ ေပးႏိုင္သည္။ အကယ္၍ မိမိ၏စဥ္းစားေတြးေခၚပုံတစ္ခုေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစခဲ့လွ်င္ မိမိ၏စဥ္းစား ေတြးေခၚရႈျမင္ပုံကို တစ္ခါတည္းေျပာင္းလဲပစ္လိုက္ပါ။ မိမိစဥ္းစားေတြးေခၚမႈသည္ ေခတ္ကာလအေျခအေနႏွင့္ လုံးဝကိုက္ညီအသုံးဝင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားရမည္။ လက္ေတြ႕အသုံးမခ်ႏိုင္ေသာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈမ်ားသည္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကိုပိုျဖစ္ေစသည္။

မိမိ၏လက္ရွိအေျပာအဆို၊ အျပဳအမူမ်ားကို ေျပာင္းလဲေပးျခင္းအားျဖင့္လည္း စိတ္ဖိစီးမႈအေျခအေနကို သိသာစြာ ေလ်ာ့က်သြားမည္။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီအေနျဖင့္ အခ်ိန္ကိုေကာင္းစြာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ရမည္။ အရွိကိုအရွိတိုင္းပြင့္လင္းရုိးသားစြာႏွင့္ ေျပာဆိုႏိုင္ရမည္။ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေကာင္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေကာင္းမ်ားရွိမည္ဆိုလွ်င္ စိတ္ဖိစီးမႈေဝဒနာမ်ားကို သက္သာေစမည္ျဖစ္သည္။ မိသားစု/လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ဖိစီးစရာျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါတြင္ မိမိအေနျဖင့္ ကြ်မ္းက်င္သည့္အရည္အခ်င္းမ်ားကို စဥ္းစားသည့္အေနျဖင့္ "ဒါျဖစ္ရမယ္၊ ျဖစ္သင့္တယ္"ဆိုၿပီး စဥ္းစားျခင္းသည္ မိမိ၏စိတ္ဖိစီးမႈ ေဝဒနာမ်ားကို သိသာစြာ ေလ်ာ့က်လာေစမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ မိမိအေနျဖင့္ အခ်ိဳ႕ေသာလုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားတြင္ က်ရႈံးခဲ့လွ်င္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသမွ်(အနည္းငယ္သာ) က်ရႈံးျခင္းျဖစ္ၿပီး ဘဝတစ္သက္တာ က်ရႈံးမႈႀကီးမဟုတ္သည္ကို ေကာင္းစြာလက္ခံနားလည္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ သင္၏စိတ္ဖိစီးႏွိပ္စက္ခံရမႈ အေျခအေနအရပ္ရပ္သည္ သင့္တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းကိုသာ ထိခိုက္ေစရံုသာမက လူအမ်ားကိုပါ ဆိုးရြားေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားလည္း ေပးစြမ္းတတ္ေၾကာင္းကို စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအေနျဖင့္ သတိထားဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏိုင္ေစရန္အတြက္ ရည္ရြယ္၍ ဆရာဦးေအာင္လႈိင္ေရးသားသည့္ စိတ္ဖိစီးမႈျပႆနာဘယ္လိုေျဖရွင္းမွာလဲစာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ကိုးကားကာ ဤေဆာင္းပါးအားေရးသားလိုက္ရပါသည္။

နင္;ေကသရုိ 
(မုဲင္းေကာင္)