တာ၀န္ခန္းေခါင္းေဆာင္မႈ

ေတာင္ႀကီး၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂) ရက္

လူ႔အဖြဲ႕အစည္းယႏၱရားရွင္သန္လႈပ္ရွား စည္ပင္ဖြံ႕ၿဖဳိးေနေစရန္အတြက္ အလႊာအဆင့္ဆင့္ အသီးသီး၌ ထက္ျမတ္ထိေရာက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္ တည္ေဆာက္ေနရသည္ျဖစ္ရာ ေခါင္းေဆာင္ ကုိယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားကို ႏုိင္ငံတိုင္းလုိလို၌ ျပဳစုလ်က္ရွိသည္။
သုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္အရ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္။ အေျခခံအက်ဆုံးပုံစံႏွစ္မ်ဳိး အနက္ တစ္မ်ဳိးမွာ လုပ္ငန္းဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈျဖစ္သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္မႈအမ်ဳိးအစားသည္ အမိန္႔အာဏာသုံးသည္။ လမ္းညႊန္ေစစားသည္။ ဒုတိယတစ္မ်ဳိးမွာ ပုဂၢဳိလ္ဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈျဖစ္သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္မႈအမ်ဳိးအစားသည္ ဗဟု၀ါဒထုံးလုိက္သည္။ ကာသာေပးသည္။ လုိက္ေလ်ာညီေထြက်င့္သည္။ လက္ရည္တစ္ျပင္တည္း ပါ၀င္ေဆာင္ခြင့္ေပးသည္။
ထိုေခါင္းေဆာင္မႈႏွစ္မ်ဳိးအနက္ အေနာက္တိုင္း ဖြံ႕ၿဖဳိးခ်မ္းသာၿပီးေသာႏုိင္ငံမ်ား၌ ပထမအမ်ဳိးအစားကို ႏွာေခါင္း႐ႈံ႕ကာ ဒုတိယအမ်ဳိးအစားကို ဖူးဖူးမႈတ္လာခဲ့သည္မွာ ကာလအတန္ၾကာလာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဒုတိယအမ်ဳိးအစားေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္သာ လူထုပုိမိုေပ်ာ္ပုိက္သည္။ လုပ္သားထု ပိုမုိႏွစ္သက္သည္။ ကုန္ထုတ္စြမ္းရည္ ပိုမိုတိုးျမင့္လာသည္ဟုမွတ္ယူခဲ့ၾကသည္။
ထိုသေဘာထားသည္ အေရွ႕အုပ္စုႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔လာသည္။ ဗဟု၀ါဒ ေရပန္းစားလာသည္ႏွင့္အမွ် ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား၌ လုပ္သားထုအား မ်က္ႏွာသာေပးေသာ လက္ရည္တစ္ျပင္တည္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးေသာ ပုဂၢဳိလ္ဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံသည္ လူထုအႀကဳိက္ျဖစ္လာသည္။
ဤအေျခအေနတြင္ အေနာက္တိုင္းဖြံ႕ၿဖဳိးခ်မ္းသာႏုိင္ငံမ်ား၌ ေခါင္းေဆာင္မႈဆိုင္ရာအယူအဆသစ္မ်ား ေပၚထြက္လာျပန္သည္။
ထိုအယူအဆသစ္အရ ပုဂၢဳိလ္ဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈသည္ လူထုအၾကား တက္ၾကြေဇာသန္မႈကုိ ပုိမိုျမင့္မားေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္းမရွိဟုဆိုသည္။ ကုန္ထုတ္စြမ္းရည္ျမင့္မားမႈဘက္က ၾကည့္လွ်င္လည္း ထိုေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံသည္ ကုန္ထုတ္စြမ္းရည္ျမင့္မာေစႏုိင္စြမ္း ရွိလိုရွိ မရွိလိုမရွိ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္သည္။ အလ်ဥ္းမရွိဟူ၍ ဆိုႏုိင္စရာပင္အေၾကာင္းရွိသည္ဟုဆိုသည္။
ထိုအယူအဆေပၚတြင္ အေျခခံလ်က္ တတိယအမ်ဳိးအစားေခါင္းေဆာင္ပုံစံတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္လာသည္။ ပထမအမ်ဳိးအစားႏွင့္ ဒုတိယအမ်ဳိးအစားႏွစ္ခုအနက္မွ ေကာင္းကြက္တို႔ကို ယူထားသည့္စပ္ၾကားပုံစံျဖစ္သည္။ တာ၀န္ခန္းဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈဟု အမည္နာမသတ္မွတ္ထားသည္။
တာ၀န္ခန္းဦးတည္ေခါင္းေဆာင္မႈတြင္ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းသည္ အပ္ႏွံအာဏာမသုံး။ ခ်ဳပ္ကိုင္ျခယ္လွယ္ ျခင္းမျပဳ။ သုိ႔ေသာ္ ေနာက္လိုက္လူထုလုိက္နာေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာ၀န္ခန္းကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာခ်မွတ္ညြန္းဆိုသည္။
ေနာက္လုိက္အင္အားစုအဖို႔ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းဘက္က ဘာျဖစ္ေစခ်င္၊ ဘာလုပ္ေစခ်င္၊ ဘာၿပီးေစခ်င္သည္ ဆိုေသာ မိမိတို႔၏တာ၀န္က႑ကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ သိျမင္သေဘာေပါက္ထားျခင္းျဖင့္ လုပ္ရဲကိုင္ရဲစိတ္ ရွင္လာေစသည္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ခြင့္ကိုင္ခြင့္ ရွိလာေစသည္ဟုဆုိသည္။ သူမ်ားေယာင္လုိ႔ေယာင္ အေမွာင္တြင္ေတာင္မွန္းေျမာက္မွန္းမသိအျဖစ္မ်ဳိးမွကင္းေ၀းလာသည္။ အမွားလုပ္မိႏုိးႏုိးစိုးရြံ႕တြန္႔ဆုတ္ေသာ မလုပ္၀ံ့မကိုင္၀ံ့ေသာစိတ္ေျပေပ်ာက္လာသည္။ ေျမစမ္းခရမ္းပ်ဳိးရဲလာသည္။ အဆုံးအျဖတ္ေပး၀ံ့ လာသည္ဟုဆုိသည္။
ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းအေနျဖင့္ ေနာက္လုိက္အင္အားစု၊ ျပည္သူလူထု၊ အလုပ္သမားထု စသည္တုိ႔၏ အက်ဳိးစီးပြားကို အေရးထားတတ္ရမည္။ အေလးထားတတ္ရမည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ထိုအင္အားစုတုိ႔ိုကလိုက္နာလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ထုိအင္အားစုတုိ႔လုိက္နာလုပ္ေဆာင္ၾကရမည့္တာ၀န္ခန္းကို ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ႏုိင္စြမ္းေသာ ၾသဇာအာဏာရွိရမည္ဟုဆုိသည္။
ဤသည္တို႔မွာ ေခတ္သစ္လူမႈေရးပညာရွင္တုိ႔ ေလ့လာသတ္မွတ္ထားၾကသည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံသုံးမ်ဳိးသုံးစားႏွင့္ ယင္းတုိ႔၏ ထိေရာက္စြမ္းေဆာင္မႈ အေနအထားမ်ားျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံးေပၚ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံ၏ အခ်ဳပ္သေဘာမွာ မန္ေနဂ်ာမ်ားက ေနာက္လုိက္အင္အားကိုမာေရေၾကာေရလည္းမခိုင္း၊ က်ဳိ႕က်ဳိ႕ယို႔ယို႔လည္းမ်က္ႏွာခ်ဳိမေသြး၊ တာ၀န္ခန္းကို လမ္းညြန္သည္။ တာ၀န္ခန္းကို သိျမင္ေစသည္ဟူေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။
ယခုအခါ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားစြာ၌ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးစသည္နယ္ပယ္အားလုံးရွိ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံမ်ား ေျပာင္းလဲေနသည္။ ထက္ျမက္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမႈရွိေသာေခါင္းေဆာင္မႈ စစ္မွန္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ရွင္သန္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ၊ လူလိုနတ္ႀကဳိက္ေခါင္းေဆာင္မႈေပၚထြန္းေရးအတြက္ ႀကံဆလႈပ္ရွားေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ခြန္ထိြဳင္; ( ေ၀င္,နယ္;သီ;သဲင္;)