ပအိုဝ်းဒေသ၏ ဆောင်းသဘာဝအလှ

တောင်ကြီး၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁၉)ရက်

Unicode

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရာသီဥတုအားဖြင့် နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်းဟူ၍ ရှိပါသည်။ မိမိအနေဖြင့် ဆောင်းရာသီကာလတွင် ပအိုဝ်းလူမျိုးများ၏ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံအပြင် အခြားအလေ့အကျင့်များကိုလည်း တင်ပြပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းများကိုလည်း အနည်း အကျဉ်းဖော်ပြသွားပါမည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ လက်ဆင့်ကမ်းထိန်း သိမ်းသင့်သည့်အချက်များကို လေ့လာသိရှိနိုင်ရန်နှင့် မိမိတို့ပအိုဝ်းရပ်ရွာဒေသသို့ အလည်လာမည့် မိတ်သင်္ဂဟများ ကြိုတင်လေ့လာနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

မိုးအကုန် ဆောင်းအကူးကာလတွင် မိမိတို့ဒေသစိုက်ပျိုးသီးနှံများဖြစ်သည့် နှမ်းခင်းများ၊ နေကြာခင်းများသည် နေရောင်ခြည်မှ ဖြာထွက်လာသည့် အလင်းတန်းများနှင့်ထိတွေ့သည့်အခါ မြင်တွေ့သူတိုင်း စိတ်ကြည်နူးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်မှာ မည်သူမျှငြင်းနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ ထို့အပြင် ပြောင်းခင်းများ၊ အာလူးခင်းများ၊ သနပ်ဖက်ပင်များ၊ ထောပတ်ပင်များ၊ လိမ္မော်ပင်များ၏ စိမ်းစို သည့် သဘာဝအလှတရားများကိုလည်းမြင်တွေ့ရပါမည်။ စပါးရိတ်သိမ်းချိန်ဖြစ်သည့်ရာသီဖြစ်သည့် အတွက် ပအိုဝ်းဒေသရှိနေရာအားလုံးနီးပါး လူစုများဖြင့် စုပေါင်းကာ ကောက်ရိတ်သိမ်းသည့်ပုံရိပ် များကိုလည်းကောင်း၊ သနပ်ဖက်များလှော်သည့်အချိန်ကာလဖြစ်သည့်အတွက်လည်း သနပ်ဖက် လှော်သည့် ပုံရိပ်များကိုလည်းကောင်း လေ့လာနိုင်ပါသည်။

 “ တန်ဆောင်မုန်းလ ”တွင် ပအိုဝ်းဒေသ၏ စုပေါင်းဘုံကထိန်များကပ်လှူသည့် ဓလေ့ အကြောင်းကို ထပ်ဆောင်းတင်ပြပါမည်။ ပအိုဝ်းကျေးရွာတစ်ရွာချင်းစီရှိ အိမ်ထောင်စုတိုင်းသည် တန်ဆောင်မုန်းလရောက်သည်နှင့်အမျှ မိမိတို့ကထိန်သင်္ကန်းများကပ်လှူလေ့ရှိပါသည်။ ကထိန် သင်္ကန်းကပ်လှူရာတွင် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုချင်းစီကပ်လှူသည့်ပုံစံနှင့် စုပေါင်းကပ်လှူသည့်ပုံစံဟူ၍ ရှိပါသည်။ ကထိန်သင်္ကန်းကပ်လှူသည့်နေ့ရက်တွင် ရွာအနီးအဝေးရှိ မိတ်သင်္ဂဟအပေါင်းများ လာ ရောက်ကြပါသည်။ ပွဲလာသည့် မိတ်သင်္ဂဟအပေါင်းကို ထမင်းဟင်းများဖြင့် တည်းခင်းကျွေးမွေးပါ သည်။ ကထိန်လှည့်လည်ရာတွင် ဖလားပုံစံဖြင့်ပင့်ဆောင်ခြင်း၊ အလှပုံစံများပုံဖော်၍ စုပေါင်းပင့် ဆောင်ခြင်း ဟူ၍ရှိပါသည်။ ထို့သို့ပင့်ဆောင်ရာတွင် လူကြီး၊ လူငယ်၊ လူပျို/အပျိုမရွေး မိမိတို့ရိုးရာ ဝတ်စုံများ ဝတ်ဆင်၍ ပင့်ဆောင်ကြပါသည်။

မီးပဒေသာလှည့်လည်ပူဇော်သည့်ဓလေ့အကြောင်းကိုလည်း ဆက်လက်တင်ပြပါမည်။ ပုံစံ မျိုးစုံများပြုလုပ်၍ ကျေးရွာရှိ လူပျို/အပျိုများသည် မိမိတို့၏ မီးပဒေသာများကိုပင့်ဆောင်ပူဇော်ကြပါသည်။ မီးပဒေသာလှည့်လည်ပူဇော်ရာတွင် ကျေးရွာတစ်ရွာတည်းလှည့်လည်ပူဇော်သည့်ပုံစံ၊  မိမိတို့ကျေးရွာဝန်းကျင်အနီးရှိကျေးရွာများနှင့် စုပေါင်းမီးပဒေသာလှည့်လည်ပူဇော်ခြင်းဟူ၍ရှိပါသည်။

ဆောင်းရာသီကာလတွင် ပအိုဝ်းကျေးရွာ၏နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံကိုလည်း အနည်းကျဉ်းတင်ပြပါမည်။ များသောအားဖြင့်ထင်းဖြင့် မီးမွှေး၍ ထမင်း/ဟင်းချက်ပြုတ်လေ့ရှိပါသည်။ နေမင်းကြီးအလင်းရောင်ထွက်သည့်အချိန်တွင် မနက်စာကိုစားသောက်ကြပါသည်။ မနက်ခင်းအချိန်တွင် မြူများဖြင့် ဖုံးလွမ်းနေသည့် သဘာဝအလှတရားများကိုလည်းမြင်တွေ့နိုင်ပါသည်။ “ နေ့တာတိုပြီး ညတာရှည်သည့်လ ”ဖြစ်ပါသည်။

 စုပေါင်းလုပ်ဆောင်တတ်သည့်အလေ့အကျင့်များ၊ မိမိတို့၏ စိုက်ပျိုးသီးနှံအကြောင်း၊ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံ၊ ဆောင်းရာသီအတွင်းပြုလုပ်လေ့ရှိသည့်ပွဲတော်များအကြောင်း စသည့်အခန်း ကဏ္ဍများအားလုံးသည် မိမိ၏အတွေ့အကြုံအပေါ်အခြေခံ၍ ဖော်ပြသွားခြင်းသာဖြစ်ပါသည်။ တဖက်တွင်ခေတ်စနစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ မိမိတို့၏ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နည်းပညာအခန်းကဏ္ဍသည်လည်း ခေတ်နှင့်အညီ တိုးတက်ပြောင်းလဲရန် အထူးလိုအပ် ပါသည်။ သို့သော် မိမိတို့လူမျိုး၏ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် တာဝန်မှာ မိမိတို့ပအိုဝ်း တစ်မျိုးသားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပျောက်ကွယ်မသွား သင့်သော ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန်လိုအပ်သည့်အခန်းကဏ္ဍများထဲတွင် ဆောင်းရာသီတွင် ပြုလုပ် လေ့ရှိသည့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများပါဝင်ပါသည်။ ဆောင်းရာသီကာလအတွင်း မိမိတို့ပအိုဝ်းရပ်ရွာဒေသ သို့ အလည်လာမည့် မိတ်သင်္ဂဟအပေါင်းများအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့ပအိုဝ်းဒေသ၏ ဆောင်းရာသီ အတွင်းပြုလုပ်လေ့ရှိသည့်အခြေအနေများကို ကြိုတင်သိရှိနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။

ပအိုဝ်းမူ,ပေ,(စန္တားခမ်း)

zawgyi
ပအိုဝ္းေဒသ၏ ေဆာင္းသဘာဝအလွ

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရာသီဥတုအားျဖင့္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္းဟူ၍ ရွိပါသည္။ မိမိအေနျဖင့္ ေဆာင္းရာသီကာလတြင္ ပအိုဝ္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပုံစံအျပင္ အျခားအေလ့အက်င့္မ်ားကိုလည္း တင္ျပေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားကိုလည္း အနည္း အက်ဥ္းေဖာ္ျပသြားပါမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား လက္ဆင့္ကမ္းထိန္း သိမ္းသင့္သည့္အခ်က္မ်ားကို ေလ့လာသိရွိနိုင္ရန္ႏွင့္ မိမိတို႔ပအိုဝ္းရပ္ရြာေဒသသို႔ အလည္လာမည့္ မိတ္သဂၤဟမ်ား ႀကိဳတင္ေလ့လာနိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။

မိုးအကုန္ ေဆာင္းအကူးကာလတြင္ မိမိတို႔ေဒသစိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံမ်ားျဖစ္သည့္ ႏွမ္းခင္းမ်ား၊ ေနၾကာခင္းမ်ားသည္ ေနေရာင္ျခည္မွ ျဖာထြက္လာသည့္ အလင္းတန္းမ်ားႏွင့္ထိေတြ႕သည့္အခါ ျမင္ေတြ႕သူတိုင္း စိတ္ၾကည္ႏူးမႈကို ျဖစ္ေစနိုင္သည္မွာ မည္သူမၽွျငင္းနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထို႔အျပင္ ေျပာင္းခင္းမ်ား၊ အာလူးခင္းမ်ား၊ သနပ္ဖက္ပင္မ်ား၊ ေထာပတ္ပင္မ်ား၊ လိေမၼာ္ပင္မ်ား၏ စိမ္းစို သည့္ သဘာဝအလွတရားမ်ားကိုလည္းျမင္ေတြ႕ရပါမည္။ စပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္ျဖစ္သည့္ရာသီျဖစ္သည့္ အတြက္ ပအိုဝ္းေဒသရွိေနရာအားလုံးနီးပါး လူစုမ်ားျဖင့္ စုေပါင္းကာ ေကာက္ရိတ္သိမ္းသည့္ပုံရိပ္ မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ သနပ္ဖက္မ်ားေလွာ္သည့္အခ်ိန္ကာလျဖစ္သည့္အတြက္လည္း သနပ္ဖက္ ေလွာ္သည့္ ပုံရိပ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း ေလ့လာနိုင္ပါသည္။

 “ တန္ေဆာင္မုန္းလ ”တြင္ ပအိုဝ္းေဒသ၏ စုေပါင္းဘုံကထိန္မ်ားကပ္လႉသည့္ ဓေလ့ အေၾကာင္းကို ထပ္ေဆာင္းတင္ျပပါမည္။ ပအိုဝ္းေက်းရြာတစ္ရြာခ်င္းစီရွိ အိမ္ေထာင္စုတိုင္းသည္ တန္ေဆာင္မုန္းလေရာက္သည္ႏွင့္အမၽွ မိမိတို႔ကထိန္သကၤန္းမ်ားကပ္လႉေလ့ရွိပါသည္။ ကထိန္ သကၤန္းကပ္လႉရာတြင္ အိမ္ေထာင္စုတစ္ခုခ်င္းစီကပ္လႉသည့္ပုံစံႏွင့္ စုေပါင္းကပ္လႉသည့္ပုံစံဟူ၍ ရွိပါသည္။ ကထိန္သကၤန္းကပ္လႉသည့္ေန႔ရက္တြင္ ရြာအနီးအေဝးရွိ မိတ္သဂၤဟအေပါင္းမ်ား လာ ေရာက္ၾကပါသည္။ ပြဲလာသည့္ မိတ္သဂၤဟအေပါင္းကို ထမင္းဟင္းမ်ားျဖင့္ တည္းခင္းေကၽြးေမြးပါ သည္။ ကထိန္လွည့္လည္ရာတြင္ ဖလားပုံစံျဖင့္ပင့္ေဆာင္ျခင္း၊ အလွပုံစံမ်ားပုံေဖာ္၍ စုေပါင္းပင့္ ေဆာင္ျခင္း ဟူ၍ရွိပါသည္။ ထို႔သို႔ပင့္ေဆာင္ရာတြင္ လူႀကီး၊ လူငယ္၊ လူပ်ိဳ/အပ်ိဳမေရြး မိမိတို႔ရိုးရာ ဝတ္စုံမ်ား ဝတ္ဆင္၍ ပင့္ေဆာင္ၾကပါသည္။

မီးပေဒသာလွည့္လည္ပူေဇာ္သည့္ဓေလ့အေၾကာင္းကိုလည္း ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။ ပုံစံ မ်ိဳးစုံမ်ားျပဳလုပ္၍ ေက်းရြာရွိ လူပ်ိဳ/အပ်ိဳမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ မီးပေဒသာမ်ားကိုပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္ၾကပါသည္။ မီးပေဒသာလွည့္လည္ပူေဇာ္ရာတြင္ ေက်းရြာတစ္ရြာတည္းလွည့္လည္ပူေဇာ္သည့္ပုံစံ၊  မိမိတို႔ေက်းရြာဝန္းက်င္အနီးရွိေက်းရြာမ်ားႏွင့္ စုေပါင္းမီးပေဒသာလွည့္လည္ပူေဇာ္ျခင္းဟူ၍ရွိပါသည္။

ေဆာင္းရာသီကာလတြင္ ပအိုဝ္းေက်းရြာ၏ေနထိုင္စားေသာက္မႈပုံစံကိုလည္း အနည္းက်ဥ္းတင္ျပပါမည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ထင္းျဖင့္ မီးေမႊး၍ ထမင္း/ဟင္းခ်က္ျပဳတ္ေလ့ရွိပါသည္။ ေနမင္းႀကီးအလင္းေရာင္ထြက္သည့္အခ်ိန္တြင္ မနက္စာကိုစားေသာက္ၾကပါသည္။ မနက္ခင္းအခ်ိန္တြင္ ျမဴမ်ားျဖင့္ ဖုံးလြမ္းေနသည့္ သဘာဝအလွတရားမ်ားကိုလည္းျမင္ေတြ႕နိုင္ပါသည္။

 “ ေန႔တာတိုၿပီး ညတာရွည္သည့္လ ”ျဖစ္ပါသည္။
 စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္တတ္သည့္အေလ့အက်င့္မ်ား၊ မိမိတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံအေၾကာင္း၊ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပုံစံ၊ ေဆာင္းရာသီအတြင္းျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ပြဲေတာ္မ်ားအေၾကာင္း စသည့္အခန္း က႑မ်ားအားလုံးသည္ မိမိ၏အေတြ႕အၾကဳံအေပၚအေျခခံ၍ ေဖာ္ျပသြားျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ တဖက္တြင္ေခတ္စနစ္တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာသည္ႏွင့္အမၽွ မိမိတို႔၏ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ နည္းပညာအခန္းက႑သည္လည္း ေခတ္ႏွင့္အညီ တိုးတက္ေျပာင္းလဲရန္ အထူးလိုအပ္ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔လူမ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရန္ တာဝန္မွာ မိမိတို႔ပအိုဝ္း တစ္မ်ိဳးသားလုံးႏွင့္ သက္ဆိုင္ပါသည္။

 ထို႔ေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကြယ္မသြား သင့္ေသာ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရန္လိုအပ္သည့္အခန္းက႑မ်ားထဲတြင္ ေဆာင္းရာသီတြင္ ျပဳလုပ္ ေလ့ရွိသည့္ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားပါဝင္ပါသည္။ ေဆာင္းရာသီကာလအတြင္း မိမိတို႔ပအိုဝ္းရပ္ရြာေဒသ သို႔ အလည္လာမည့္ မိတ္သဂၤဟအေပါင္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း မိမိတို႔ပအိုဝ္းေဒသ၏ ေဆာင္းရာသီ အတြင္းျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္အေျခအေနမ်ားကို ႀကိဳတင္သိရွိနိုင္မည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ပါသည္။


ပအိုဝ္းမူ,ေပ,(စႏၲားခမ္း)